21-Мавзу. Молия тизими ва молиявий сиёсат. 1-§. Молиянинг моҳияти ва вазифалари

* мажбурий суғурта – йўловчиларни бахтсиз ҳодисалардан, транспорт воситалари эгаларининг учинчи шахс олдидаги фуқаролик жавобгарлигини, қурилиш-монтаж ишларини олиб боришда учинчи шахсларга зарар етказиш жавобгарлигини маж- бурий суғурта қилиш;

ихтиёрий суғурта – бунда кишиларнинг соғлиғи, ҳаёти ва турли хил мол-мулклар суғурталанади.

II. Суғурталанадиган хавф-хатар тоифасига кўра:

ёнғин ва бошқа табиий офатлардан суғурталаш (мол-мулк­ларни) қурғоқчилик ва бошқа табиий хавф-хатарлардан суғур­талаш (қиш­лоқ хўжалик экинларини); ўғрилик, авария ва бошқа фавқулодда ҳолатлардан суғур­талаш (асо­­сан транспорт воситаларини); турли хил эпидемиялар (ўлат ва бошқ.) дан суғурталаш (чор­ва мол­ларини);

III. Суғурталанадиган объект турига кўра

мол-мулк суғуртаси; ижтимоий суғурта; ҳаёт суғуртаси ва ҳ. к.

IV. Суғурталанадиган фаолият ёки хатти-ҳаракат турига кўра.

тижорат хатари суғуртаси; тадбиркорлик суғуртаси; кредит хатари суғуртаси; маъсулият суғуртаси; биржа ва валюта хатари суғуртаси.

Ўзбекистонда суғурта муносабатларини тартибга соладиган меъёрий (қонуний) ҳужжатлар



«Суғурта тўғрисида»ги қонун (1993 й);
* «Суғурта фаолияти тўғрисида»ги қонун (2002 й);
* «Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодекси» (941- модда – Биргаликда суғурта қилиш).
* «Суғурта хизматлари бозорини янада ислоҳ қилиш ва ривожлантириш чора-тадбирлар тўғрисида»ги Ўхбекистон Республикаси Президентининг Қарори (2007 йил 10 апрел. ПҚ-618-сон);
* «Суғурта хизматлари бозорини янада ислоҳ қилиш ва ривож­лантиришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Президентининг Қарори (2008 йил 12 май. ПҚ-872-сон);
* «Транспорт воситалари эгаларининг фуқаролик жавоб­­­-
жавоб­­­гар­ли­гини мажбурий суғурта қилиш тўғрисида»ги Ўзбе-кистон Республикаси Вазирлар маҳкамасининг Қарори (2008 йил 26 июн. 141-сонли).
* «Иш берувчининг фуқаролик жавобгарлигини маж­бу-рий су­ғурта қилиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Вазир­лар Маҳ­камаси Қарори (2009 йил, 24 июн, 177-сонли).