21 м a V z u iqtisodiy o’sish

quyidagilar hisoblanadi: 

1.  

YaMM (IMM) yoki milliy daromadning mutloq hajmi va uning o’sish 

sur’ati; 

2.  

YaMM  (IMM)  yoki  milliy  daromadning  aholi  jon  bosh  hisobiga 

to’g’ri keladigan miqdori va uning o’sish sur’ati; 

3.  

YaMM  (IMM)  yoki  milliy  daromadning  iqtisodiy  resurs  xarajatlari 

birligi hisobiga to’g’ri keladigan miqdori va uning o’sish sur’ati; 

Iqtisodiy  o’sishni  aniqlashda  har  uchala  ko’rsatkichdan  ham  foydalanish 

mumkin, lekin ularning ahamiyati turlicha. 

 70  qoidasi  deb  nomlangan  matematikya  qinlashivi  iqtisodiy  o’sishning 

miqdoriy  jihatdan  tushunishga  yordam 

beradi.  Bundan  foydalanib,  yillik  o’sish 

foizi  berilgan  bo’lsa,  biror  o’lchamni  ikki 

baravar  oshishiga  olib  keladigan  yillar 

sonini  70  soniga  bo’lish  orqali  topish 

mumkin.

 

 

 

Misollar:  O’sishning  yillik  3  foizli  

darajasi    real    YaIMni  taxminan  23(=  70 

÷3)  yild  YaIM    ni    ikki    barobarga 

ko’paytiradi.  Yillik  8  foizlik  o’sish 

YaIMni  taxminan  9  (=  70÷8)  yilda  ikki 

barobarga ko’paytiradi. 70 qoidasi odatda keng ma’noda qo’llaniladigan qoidadir. 

Misol  uchun,  u  narx  darajasi  va  jamg’armalarniulush  va  infl  yatsiyaning  turli 

foizlardagi  darajalarida  ikki  marotaba  oshirishga  olib  kelishi  uchun  qancha  vaqt 

talab etlishini hisoblashda qo’l keladi. Ko’p yillar mobaynida yig’ilib borib, o’sish 

darajasidagi  sezilarli  kichkina  farq  ham  juda  katta  ahamiyat  kasb  etadi.  Tasavvur 

qiling, Xitoy va Italiyaning YaIMlari bir xil, ammo Xitoy yillik 8 foizlik darajada 

o’smoqda,  vaholanki  Italiya  2  foizli  darajada    o’smoqda.    Xitoyning    YaIM  

---

       Iqtisodiy o’sish