2022 O‘zbekistonning eng yangi tarixi tarix fakulteti termiz davlat universiteti termiz – 2022

TRANSCHEGARAVIY – chegaralararo, bir necha davlat hududidan o‘tuvchi. Daryolar va yo‘llarga nisbatan qo‘llaniladi.
VALYUTA – ma’lum bir davlatning qonun bilan o’rnatilgan pul vositasi (milliy valyuta), bir yoki bir necha yetakchi mamlakatlarning valyutasi ko’rinishidagi jahon rezerv pullari, Xalqaro valyuta fondi va Yevropa valyuta tizimi a’zolari tomonidan ko’p tomonlama hisob-kitoblarda foydalaniladigan xalqaro valyuta birliklari.
VITSE-PREZIDENT – boshqaruvning respublika shakli o’rnatilgan ayrim mamlakatlarda (AQSh, Braziliya, Hindiston, Qozog’iston va b.) prezidentning doimiy o’rinbosari. Vitse – prezident qoidaga ko’ra prezident b-n bir xil muddatga va o’sha usulda saylanadi. V.–p. nomzodiga qo’yiladigan talab, odatda prezident nomzodiga qo’yiladigan talab b-n bir xil bo’ladi. Qator davlatlar kons.siga muvofiq v.–p. lavozimi bo’yicha parlament yuqori palatasining raisi hisoblanadi. Qator holatlar (prezidentning vafoti, iste’foga chiqishi, chetlatilishi, kasal bo’lishi, yo’q bo’lishi) sodir bo’lganda v.–p. o’z – o’zidan prezident lavozimini egallaydi yoki faqat shu holatlar amalda bo’lgan vaqtda uning vazifasini bajarib turadi
XALQARO HUQUQ- xalqaro muloqotdagi davlatlararo va b. Qatnashuvchilar (subyektlar) o’rtasidagi munosabatlarni tartibga soluvchi ommaviy yuridik prinsiplar va normalar majmui. Davlat ichki huquqidan farqli ravishda X.h. obyekti o’z mazmun mohiyati jihatdan alohida davlat vakolatidan tashqariga chiquvchi xalqaro, aniqrog’i, davlatlararo munosabatlar hisoblanadi.
XALQARO IQTISODIY MUNOSABATLAR – mamlakatlar va mintaqalar o’rtasidagi, xalqaro tashkilotlar va korporasiyalar ishtirokidagi xo’jalik aloqalari tizimi.
XALQARO VALYUTA FONDI, XVF (IMF; International Monetary Fund) — BMT ning ixtisoslashgan muassasasi, a’zo mamlakatlarning valyuta hamkorligini amalga oshiradigan xalqaro tashkilot. 1944 y.da BrettonVuds(AKSh) da o’tkazilgan xalkaro valyuta moliya kongressida Jahon banki bilan bir vaqtda ta’sis etilgan( BrettonVudsbitimi). 1947 y. mart oyidan o’z faoliyatini boshlagan. 182 mamlakat a’zo(1999).
YURISDIKSIYA – (lot. – sud qilish, sud jarayoni) huquqiy masalalarni hal qilish, sudlov ishlarini olib borish huquqi. Muayyan davlat organi vakolatlari doirasidagi huquq sohasi.