2021 denov tadbirkorlik va pedagogika instituti ijtimoiy – gumanitar fakulteti «ilmiy tadqiqotlar metodologiyaSI»

Yana bir marta qaytaramiz!

1. 
   Ilmiy tadqiqot natijasini to‘g‘ri va asoslanganligini belgilab beradigan jarayon – yangi g‘oyani isbotlash va tajribada tasdiqlashdir.
   
2. 
   Ilmiy g‘oyalarni asoslashga qaratilgan mantiqiy amal argumentatsiya deb ataladi.
   
3. 
   Argumentatsiyada bir g‘oyani (tezisni) chingligini isbotlash uchun mantiqan to‘g‘ri tuzilgan boshqa fikr (hukm) keltiriladi.
   
4. 
   Argumentatsiya tarkibida isbotlash uchun keltiralidagn hukm argument deb atalib, isbotlanadigan fikr uchun yetarli asos bo‘lishi va ayni paytda, unga bog‘liq bo‘lmasligi kerak.
   
5. 
   Ilmiy g‘oyani isbotlashda argumentatsiyalashtirish qonun-qoidalaridan foydalaniladi.
   
6. 
   Isbot bir hukm chinligini boshqa hukm yordamida asoslashga qaratilgan mantiqiy fikrlashdir.
   
7. 
   Isbot uch qismdan – tezis (hukmda ifodalangan ilmiy g‘oya), dalil va namoyishdan isbotdir.
   
8. 
   Raddiya isbotni turi bo‘lib, unda biron-bir tezisni nochinligi ko‘rsatiladi.
   
9. 
   Raddiyada tezisni asoslash uchun keltirilgan dalil tanqid qilinadi.
   
10. 
    Tadqiqot natijalarini tushunish va tushuntirish imkoniyatini beradigan muhim qurol – bu bois va diskussiyadir.
    
11. 
    Baxs ma’naviyat va fan olamida keng tarqalgan hodisadir, shu bois tafakkur teranligini hosil qilish va takomillashtirish vositasi bo‘lib kelgan.
    
12. 
    Diskussiyalar dinamikasini yuksalishi fan paradigmasini almashinuvi davriga to‘g‘ri keladi.
    
13. 
    Diskussiyalar samaradorligini ta’minlashda mantiq va tadqiqot metodologiyasida qabul qilingan qoida va tavsiyalarga amal qilish lozim.
    

Savollar va vazifalar

1. 
   «Argument» tushunchasini talqini.
   
2. 
   Argumentatsiya qanday jarayonni bildiradi?
   
3. 
   Argument qanday talabalarga javob berishi kerak?
   
4. 
   Isbot nima?
   
5. 
   Isbotni tarkibiy qismlarini izohlab bering?
   
6. 
   Isbotda namoyish nimani bildiradi?
   
7. 
   Suvni qanday modda ekanligini isbotlab bering?
   
8. 
   Raddiya nima?
   
9. 
   Qanday holatlarda raddiya amalidan foydalanadilar.
   
10. 
    Baxs, uning bilishdagi roli va amahiyatini
    
11. 
    Qachon va qaerda baxs xususiyada dastlabki kitoblar yozilgan?
    
12. 
    Ilmiy diskussiya nima?
    
13. 
    Diskussiyani olib borish modelini izohlab bering?