2020-yil. Reja: Kirish L Bob. Adabiyotlar sharhi LL Bob. Asosiy qism

Zaharlilik xususiyati
Avokadoning barglarida, meva qobig’I va danagida zaharli fungitsid modda – persin mavjud, u hayvonlar va odamlar uchun xavfli hisoblanadi.
Persin yog’da eruvchi modda bo’lib, tuzilishi bo’yicha yog’ kislotalariga o’xshaydi. Odam organizmiga tushgan persin individual holatdagi allergiyani keltirib chiqadi, shu bilan birga ovqat-hazm qilish funksiyasini buzadi.
Hayvonlar organizmiga tushganda, ayniqsa qushlar, quyonlar, ot, yirik shoxli qoramol, echki organizmiga xavfli bo’lib, hayvonni o’limgacha olib boradi.
Avokado koevolutsiyada
1982-yilda evolutsionist biolog olim Daniel Jensen avokadoni evolutsion anaxronizmga misol bo’ladi degan xulosaga kelganligi haqida yozdi (evolutsion anaxronizm haqida alohida maqola chiqaramiz).
Ya’ni avokadoning mevalari ayni vaqtda qirilib ketgan yirik sutemizuvchilar (jumladan, gigant yalqov va xartumli gomfoterlar) bilan ekologik jihatdan munosabatga kirishishga moslashgan deb tushuntiradi.
Aksariyat holatda yirik, etli mevalar o’simlik urug’larining hayvonlar yordamida tarqalishiga xizmat qiladi. Avokado haqida bunday deb o’ylashga bir necha sabablar mavjud.
Jumladan, o’rtasida zaharli bo’lgan yirik danakli meva Kaynazoy erasi, to’rtlamchi davri Pleystosen epoxasi megafaunasi vakillari tomonidan butunligicha yutilishga moslashgan.
Bunda hayvon o’simlik meva etini hazm qilib, uning danagini go’ngi orqali tarqatadi va urug’ uchun o’sish sharoiti yuzaga keladi. Bunday deyilishiga sabab shuki ayni vaqtdagi ushbu o’simlik o’sadigan tabiiy hududlarda birorta ham uning mevasini butunligacha yutib yeya oladigan yirik hayvonlar mavjud emas.
Dafna, lavr — lavrdoshlar oilasiga mansub doim yashil daraxt yoki butalar turkumi. Bargi ketma-ket, kalin, toʻq yashil, usti yaltiroq, Guli oqish sariq. Mevasi qora yoki koʻk, danakli, bir urugʻli.



Asl D. vakanar D. turi bor. Asl D. koʻproq tarqalgan. Oʻrta dengiz atrofi va dengizdagi orollarda yovvoyi holda oʻsadi.
Oʻzbekistonning Surxondaryo viloyatida, Kavkaz va Qrimning Qora dengiz sohillarida, Ozarbayjonda oʻstiriladi. Quritilgan bargi ziravor sifatida ishlatiladi ( k,. Dafna yaprogʻi).
Dolchin ziravorisiz olmali piroglar-u «Sinnabon» bulochkalarini tasavvur qilib bo’lmaydi. Dolchin boshqa ziravorlardan nimasi bilan ajralib turadi, hozir ma’lumot berib o’tamiz!