2 Ўзбекистон республикаси

“Ғоялар ғилдираги” технологияси 
Технологиянинг мақсади: 
Мазкур технология иштирокчиларидаги ўз 
ғояларидан умумий ғоялар, хусусий хулосалар чиқариш, таққослаш, қиёслаш 
орқали ахборотни ўзлаштириш, хулосалаш, шунингдек, мустақил ижодий 
фикрлаш кўникмаларини шакллантиришга хизмат қилади. Мазкур 
технологиядан маъруза машғулотларида, мустаҳкамлашда, ўтилган мавзуни 
сўрашда, уйга вазифа беришда ҳамда амалий машғулот натижаларини таҳлил 
этишда фойдаланиш тавсия этилади.
Технологияни амалга ошириш тартиби:
Ҳар бир тингловчи ўз ғояларини “Ғоялар ғилдираги” га битта мавзу 
асосида баён қиладилар. Барча ғоялар умумлаштирилиб, муҳокама қилиниб, 
умумий ғоялар мажмуаси яратилади. 
“Коллаж” методи 
“Коллаж” сўзи инглиз тилидан олинган бўлиб, қирқиб ёпиштириш 
маъносини билдиради. Педогоглар бирор мавзу бўйича таълим олувчилар 
билан маслаҳатлашиб, ўз фикрларини турли хил шакллар ёки расмларни 
қирқиб ёпиштириш орқали баён этадилар.
Ҳар қандай мавзу ва муаммолар мавжуд билимлар ва тажрибалар 
асосида муҳокама қилиниши назарда тутилган ҳолда ушбу метод 

---

17 
қўлланилади. Топшириқларни қирқиб ёпиштириш орқали фикрини етказиб 
бериш вазифасини таълим олувчиларнинг бирига топшириши ёки таълим 
берувчининг ўзи олиб бориши мумкин.
 
“Чархпалак” методи 
“Чархпалак” методи
бу-педагогик стратегия бўлиб, у тингловчиларни 
бирон бир мазмунни чуқур ўрганишларига ёрдам бериб, уларни мавзуга 
тааллуқли тушунча ёки аниқ фикрни эркин ва очиқ равишда кетма-кетлик 
билан узвий боғланган ҳолда тармоқлашларига ўргатади. 
Бу метод бирон мавзуни чуқур ўрганишдан аввал тингловчиларни 
фикрлаш фаолиятини жадаллаштириш ҳамда кенгайтириш учун хизмат 
қилиши мумкин. Шунингдек, ўтилган мавзуни мустаҳкамлаш, яхши 
ўзлаштириш, умумлаштириш ҳамда тингловчиларни шу мавзу бўйича 
тасаввурларини чизма шаклида ифодалашга ундайди. 
Бу эса тингловчиларга ўз билимлари, тушунишлари ва тасаввурлари 
даражасини аниқлашга ёрдам беради.
 
Ушбу метод якка, кичик гуруҳ, жамоа билан ишлашда қўлланиши 
мумкин. Гуруҳ ҳолатида қўлланилиши гуруҳлар фикрини тўплаш ва уларни 
бир тизмдаги қурилмага келтириш мумкин.