|
Psixologik kompetentlik – pedagogik jarayonda sog’lom psixologik muhitni yarata olish, talabalar va ta’lim jarayonining boshqa ishtirokchilari bilan ijobiy muloqotni tashkil etish, turli salbiy psixologik ziddiyatlarni o’z vaqtida anglay olish va bartaraf eta olish;
Metodik kompetentlik – pedagogik jarayonni metodik jihatdan oqilona tashkil etish, ta’lim yoki tarbiyaviy faoliyatni to’g’ri belgilash, metod va vositalarni maqsadga muvofiq tanlay olish, metodlarni samarali qo’llay olish, vositalarni muvaffaqiyatli qo’llash;
Informatsion kompetentlik – axborot muhitida zarur, muhim, kerakli, foydali ma’lumotlarni izlash, yig’ish, saralash, qayta ishlash va ulardan maqsadli, o’rinli, samarali foydalanish;
Kreativ kompetentlik – pedagogik faoliyatga nisbatantan jidiy va ijodiy yondashish, o’zining ijodkorlik malakalariga egaligini namoyish eta olish;
Innovatsion kompetentlik – pedagogik jarayonni takomillashtirish, ta’lim sifatini yaxshilash, tarbiya jarayonining samaradorligini oshirishga doir yangi g’oyalarni ilgari surish, ularni amaliyotga muvaffaqiyatli tatbiq etish;
Kommunikativ kompetentlik – ta’lim jarayonining barcha ishtirokchilari, jumladan, talabalar bilan samimiy muloqotda bo’lish, ularni tinglay bilish, ularga ijobiy ta’sir ko’rsata olish.
Shaxsiy kompetentlik – izchil ravishda kasbiy o’sishga erishish,
malaka darajasini oshirib borish, kasbiy faoliyatda o’z ichki imkoniyatlarini namoyon qilish.
Texnologik kompetentlik – kasbiy-pedagogik BKMni boyitadigan ilg’or texnologiyalarni o’zlashtirish, zamonaviy vosita, texnika va texnologiyalardan foydalana olish.
Ektremal kompetentlik – favqulotda vaziyatlar (tabiiy ofatlar, texnologik jarayon ishdan chiqqan) da, pedagogik nizolar yuzaga kelganda oqilona qarorq abul qilish, to’g’ri harakatlanish malakasiga egalik.
Kompetenlikning turlari, ularning qisqach atavsifi
Global kompetentlik Mustaqil hayot yo’lini topa olishi, jamiyatdagi roli va o’rnini anglab yetishi. Mustaqil ravishda ta’lim olishga hamda o’rganishga qodirlik
Ijtimoiy borliqni his eta bilish va tushunish. O’quv va boshqa vaziyatlarda aniq maqsadn ibelgilash hamda qaror qabu lqilish.
Ijtimoiy-madaniy kompetentlik shuqur o’zlashtirishi zarur bo’lgan bilim va faoliyat tajribasining doirasini kengaytirish
Inson va insoniyat hayotining ma’naviy-ahloqiy asoslariga oid bilimlar maj-muasi. Bag’rikenglik. Xushxulqlik. Nizolarni hal etaolish va muzokaralar olib borishga qodirlik
O’z ehtiyojlarini qondirish uchun ichki faoliyatida mas’ullik va ehtiyojni hisetish. Mushkul vaziyatlarda to’g’ri yo’l tuta bilish. Shaxslararo o’zaro faoliyatga qodirlik. Jamoa bo’lib ishlashga qodirlik
Ijtimoiy-faoliyatga oid kompetentlik Fuqarolik, ijtimoiy-mehnat sohasidagi bilim va tajribalarni egallash
Kasbiy, Shaxsiy mavqeini rivojlantirish borasidagi bilim va tajribalarni egallash.
Axborot olishga oid kompetentlik Audio-video vositalari va axborot tex-nologiyalari yordamida mustaqil izlanish. Kompьyuter savodxonligi
Kasbga oid axborotlarni jamlah, saqlash, uzatish, ularning mantiqiy tuzilmasini yaratish. Axborot yordamida olingan ma’lumotlarni tahlil etish va o’zgartira olish. Ma’lumotlar bazasi bilanishlay olish
Kommunikativ kompetentlik o’zaro munosabatlar, ularning usullarini o’zlashtirish
Ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarni tashkil qilish va o’tkazishni bilish.
Og’zaki muloqot madaniyati. Yozma muloqot ko’nikma va malakalari. Chet tillarni bilihlik
O’quv-bilishga oid kompetentlik maqsadni ko’ra bilish, faoliyatni rejalashtirish, uning mazmunini tahlil qilish bo’yicha bilim va malakalar majmuasini egallash
Kasbiy faoliyatda mustaqil fikrlash va tadqiqotchilik. Kasbiy faoliyatda ijodiy fikrlash va yangiliklar yaratish
Amaliy faoliyatga oid kompetentlik Harakat va amallarni yangi vaziyatlarda qo’llay olish, yangi axborotlar ichida tez yo’nalish olish ko’nikmalarini shakllantirish
Maqsadga intiluvchanlik. Peshqadamlik (liderlik)
Intellektuallikka oid kompetentlik Tahlil qilaolish, tizimli, mantiqiy va amaliy ravishda fikrlay olish
Analogiyaga keltirish, taqqoslay olish
Kreativlikka oid kompetentlik Tanqidiy fikrlashga qodirlik. Noan’anaviy (nostandart) fikrlayolish. Betakrorlik
Tadbirkorlik. Innovatsion faoliyatga qodirlik
Hissiylikka oid kompetentlik Refleksiyaga qodirlik (o’z ruhiy holatini tahlil qila olish).
Jamoaviy va mas’uliyatli (puxta, taroziga solib) fikrlashga qodirlik
Boshqaruvchanlik, tashkilotchilikka oid kompetentlik o’z vaqtini va faoliyatin irejalashtirish hamda tashkillashtira olish.
Loyihalash kompetentligi Muammolarning yechimini topa bilish. Qarorlarn iqabul qilishga qodirlik
Loyihalarni boshqarishga qodirlik. Sifatni va natijani ko’zlash
Bo’lajak o’qituvchilarda yuqorida sanab o’tilgan kasbiy kompetentlikni shakllanganligini aniqlash uchun kompetentlikni baholash mezonlarin iishlab chiqish maqsadga muvofiq bo’ladi.
3.Pedagogik kasbiga qo‘yiladigan talablar mavzusida 10 ta TEST tuzing.
1.O’qituvchilar ota-onalar, o’quvchilar va xamkasblar bilan muloqotda fikrini qanday bayon etishi lozim
A.uzluksiz B.qoniqarli +C. Aniq va londa D.kamtarona
2.Pedagogik mahorat bu...
+ A) o`qituvchilami pedagogik faoliyatga tayyorlash taktikasi, pedagogik qobiliyatlami shakllantirish, pedagogik madaniyat va texnikani tarkib toptirish hamda nutq texnikasini egallash yo'llarini o`rganadi
B) maktabgacha ta`lim yoshidagi bolalami tarbiyalash, ulami intellektual, ma`naviy-axloqiy va jismoniy jihatdan kamolotga yetkazish masalalarini o`rganadi.
C) pedagogikaning konseplual masalalari va amaliy jihatlarini tadqiq etadi. qonuniyatlar va tamoyillari hamda tasniflashga oid masalalarni o`rganadi
D) pedagogikaning umumnazariy masalalari, qonuniyatlari va tamoyillari hamda tasniflashga oid masalalarni o`rganadi
3.Haqiqiy o’qituvchi bu…..
+A. Bolani sevgan, butun kuch va bilimini bolalarning kelajagi, ularni Vatanga sodiq fuqaro qilib tarbiyalashga safarbar qila oladigan inson
Do'stlaringiz bilan baham: |
