4- TOPSHIRIQ
Korrektsiya (yunoncha tuzatish) bolaning psixik va jismoniy rivojlanishidagi nuqsonlarni tuzatish, yo‘qotish va pasaytirishni nazarda tutadi.
Korrektsion (maxsus) pedagogika (defektologiya – yunoncha defectus – nuqson, kamchilik, logos – fan, ta’limot) – rivojlanishda jismoniy yoki
psixik kamchilikka ega, maxsus, individual tarbiyalash va o‘qitish
metodlariga asoslangan, salomatlik imkoniyatlari cheklangan
bolaning individualligi hamda shaxsini rivojlantirish jarayonini
boshqarish mohiyati, qonuniyatlarini o‘rganuvchi fan sanaladi.
Korrektsion pedagogikaning quyidagi sohalari:
surdopedagogika, tiflopedagogika, oligofrenopedagogika,
logopediya.
Surdopedagogika (lot. surdus kar va pedagogika) — defektologiya tarmogʻi; kar yoki zaif eshituvchi bolalarni maxsus oʻqitish va tarbiyalash masalalarini ishlab chiqadi. Surdopedagogikaga kar yoki zaif eshituvchi bolalarni oʻqitish nazariyasi tarixi, kar va zaif eshituvchi bolalarning psixologik rivojlanish, oʻquv fanlarini oʻqitish, talaffuzni oʻrgatish va "lab bilan oʻqish", mehnatga oʻrgatish, tarbiyaviy ishlar metodikalari kiradi. Surpedagogika kar yoki zaif eshituvchi bolalarning rivojlanish xususiyatlarini oʻrganib, maxsus oʻquvtarbiya jarayoni tuzilishining asoslarini, maxsus oʻquvtarbiya muassasalarini tashkil etish tartibkridalarini ishlab chiqadi. Fan asoslarini oʻrganish bilan zaif eshituvchi bolalarda ogʻzaki nutq shakllanib boradi. Zaif eshituvchilarga ogʻzaki nutqni oʻrgatish uchun soʻzlar talaffuz qilinganda nutq organlarining harakati koʻrsatiladi. Shu harakatlarga qarab zaif eshituvchilar tovush va soʻzlarni ajratib olishga, yaʼni "labga qarab oʻqishga" oʻrganadi. Nutq harakatlarini takrorlashga oʻrgangan zaif eshituvchilar gapirish imkoniyatiga ega boʻladilar. Shuningdek, karlar maxsus oʻquv alifbosi — daktilologiyasan foydalanib gapirishlari ham mumkin. Maxsus taʼlim sharoitida oʻquvchilarda i. ch. faoliyatining malaka va koʻnikmalari gʻosil qilinadi va normal hayotga tayyorlanadi. Surpedagogika. otolaringologiya, akustika, logopediya, umumiy ped., tilshunoslik, psixologiya, fiziologiya bilan uzviy bogʻliq.
Tiflopedagogika (yun. typhlos koʻr va pedagogika) — defektologiyaning koʻr va zaif koʻruvchi bolalarni oʻqitish, tarbiyalash hamda ularni mehnatga tayyorlash masalalarini ishlab chiquvchi sohasi. Bolalarning aqliy va jismoniy qobiliyatlarini rivojlantirishni, umumiy oʻrta maʼlumotga ega boʻlishlarini, hayot va mehnatga tayyorlashni maqsad qilib qoʻyadi. Tiflopedagogika koʻr va zaif koʻruvchi bolalar uchun taʼlimni takomillashtirish yoʻllarini, oʻquvtarbiya jarayonini tashkil etish metodlarini, maxsus maktab hamda maktabgacha muassasalar tuzilmasini, ularning taʼlimtarbiyasining tashkiliy shakllarini ishlab chiqadi. Tiflopedagogikaning eng muhim vazifasi bolalarda saklanib qolgan koʻrish imkoniyatlaridan oʻqish jarayonida toʻgʻri foydalanish va uni rivojlantirish, koʻrish imkoniyatlarini saqlash uchun sharoit vujudga keltirish, taʼlimning texnika vositalarini qoʻllashdan iborat.
Do'stlaringiz bilan baham: |