2. Sug’urta bozori ishtirokchilarining huquq va majburiyatlari

6-jadval
Sug‘urta agentining huquq va majburiyatlari¹¹

Huquqlari	Majburiyatlari
sug‘urtalovchi tomonidan berilgan vakolatlar doirasida sug‘urtaning har qanday turi, shu jumladan majburiy sug‘urta turlari bo‘yicha ham vositachilik faoliyatini amalga oshirish;	sug‘urta faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilik talablariga rioya etishi; sug‘urta shartnomasini tuzish va sug‘urta tovonini (sug‘urta summasini) to‘lash chog‘ida hujjatlarni o‘z vaqtida rasmiylashtirishga ko‘maklashishi;
sug‘urtaga qabul qilinayotgan sug‘urta tavakkalchiligini baholashda, sug‘urta hodisasi yuz berganda sug‘urta tovonini (sug‘urta to‘lovini) to‘lashda va sug‘urta qildiruvchining sug‘urta mukofotini to‘liq hajmda hamda sug‘urta shartnomasida belgilangan muddatlarda to‘lashida zarur ko‘mak ko‘rsatish;	sug‘urta tariflari, sug‘urtalovchilar tomonidan taklif etilayotgan sug‘urta shartlari haqida, litsenziyaning mavjudligi, ustav fondining, sug‘urta zaxiralarining hamda qabul qilingan majburiyatlarning miqdorlari to‘g‘risida, shuningdek sug‘urtalovchining to‘lovga qobiliyatliligi va moliyaviy barqarorligiga doir boshqa ko‘rsatkichlar haqida axborotga ega bo‘lishi;
litsenziyaning mavjudligi, ustav fondining, sug‘urta zaxiralarining hamda qabul qilingan majburiyatlarning miqdorlari to‘g‘risida, shuningdek sug‘urtalovchining to‘lovga qobiliyatliligiga va moliyaviy barqarorligiga doir boshqa ko‘rsatkichlar haqida sug‘urtalovchidan ma’lumotlar olish;	sug‘urta shartnomasini rasmiylashtirish chog‘ida sug‘urta qildiruvchi to‘g‘risida zarur axborotga ega bo‘lishi, unga sug‘urta tavakkalchiligini pasaytirishga va sug‘urta hodisasi yuz berishi ehtimolini kamaytirishga qaratilgan aniq tadbirlarni amalga oshirishni taklif etishi;
sug‘urta qildiruvchidan qabul qilib olinayotgan tavakkalchiliklar to‘g‘risida sug‘urtalovchiga to‘liqroq axborot berish maqsadida hamma uchun ochiq bo‘lgan manbalardan tavakkalchilik va sug‘urta qildiruvchi haqida sug‘urta qildiruvchining shaxsiy hayotiga aralashmagan holda ma’lumotlar to‘plash.	sug‘urta qildiruvchilarning so‘roviga ko‘ra ularni sug‘urtaning amaldagi shartlari to‘g‘risida xabardor qilishi; sug‘urta hujjatlarining but saqlanishini ta’minlashi; sug‘urta shartnomalarini belgilangan tartibda tuzishi va yangi muddatga o‘z vaqtida qayta rasmiylashtirishi;

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 02.08.2019 yildagi PQ-4412-sonli “O‘zbekiston Respublikasining sug’urta bozorini isloh qilish va uning jadal rivojlanishini ta’minlash chora tadbirlari to’g’risida” gi qarorida sug’urta vositachilari faolityatini yanada rivojlantirish uchun quyidagi chora tadbirlar belgilab qo’yildi¹²

• 
  sug‘urta brokerlari faoliyatini faollashtirish, sug‘urta agentlarining ishlash tizimini takomillashtirish, banksug‘urta mexanizmlarini joriy etish, shuningdek, umuman sug‘urta bozori professional ishtirokchilarining rolini oshirish orqali sug‘urta bozori infratuzilmasini rivojlantirish va kengaytirish;
  
• 
  yuridik shaxslar - sug‘urta (qayta sug‘urta) brokerlari va sug‘urta agentlari uchun yagona soliq to‘lovi stavkasi komissiya mukofotining 13 foizi miqdorida belgilanadi;
  
• 
  sug‘urtalovchilar (qayta sug‘urtalovchilar) va sug‘urta brokerlarining sug‘urta faoliyatini litsenziyalash, aktuariylar faoliyatini sertifikatlash O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Sug‘urta bozorini rivojlantirish agentligiga yuklatildi;
  
• 
  sug‘urta (qayta sug‘urta) brokerlariga sertifikat berish, shuningdek, xorijiy sug‘urta (qayta sug‘urta) brokerlari respublika hududida faoliyat ko‘rsatishi uchun ularni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibini joriy qilish.
  
• 
  yangi tahrirdagi Sug‘urta agentlari to‘g‘risidagi nizomni ishlab chiqish, unda quyidagilarni inobatga olish:
  

- sug‘urta agentlari faoliyatini tashkil etish va tartibga solishning zamonaviy metodlarini joriy qilish;
- sug‘urtalovchilar va sug‘urta agentlari o‘rtasida samarali hamkorlik mexanizmlarini joriy qilish;
- sertifikatlangan sug‘urta maslahatchilari va firma sug‘urta agentlari institutlarini tashkil qilish. Shuningdek O’zbekiston Respublikasining “Sug’urta agentlari to’g’risidagi nizom”ga muvfiq sug'urta agentlari tomonidan taqdim etiladigan xizmatlar quyidagilardan iborat: