2. Standartlashtirish bo‘yicha Yevropa komiteti (sen). Elektrotexnikada standartlashtirish bo‘yicha Yevropa komiteti (senelek) va boshqalar

3. Elektrotexnikada standartlashtirish bo‘yicha Yevropa qo‘mitasi (SENELEK)
Elektrotexnikada standartlashtirish bo‘yicha Yevropa qo‘mitasi (SENELEK) 1972 yilda ikkita tashkilot – YEESA (SENEL) a’zolari-mamlakatlarining elektrotexnik standartlarni muvofiqlashtirish bo‘yicha Yevropa qo‘mitasi va YEIU mamlakatlarining elektrotexnik standartlarini muvofiqlashtirish bo‘yicha Yevropa qo‘mitasi (SENELQOM) ning bir-biriga qo‘shilishi natijasida tuzildi.
Yevropaning 17 ta davlati SENELEK a’zolari hisoblanadi. Bular: Avstriya, Belgiya, Buyuk Britaniya, Gretsiya, Irlandiya, Ispaniya, Italiya, Lyuksemburg, Niderlandiya, Norvegiya, Portugaliya, Finlyandiya, Fransiya, GFR, Shvetsariya, Shvetsiyaning milliy elektrotexnik qo‘mitalaridan iborat. Bu davlatlar (Lyuksemburgdan boshqalari) bir vaqtda MEK a’zosi hisoblanadi.
SENELEK ning rasmiy tili inglizcha, fransuzcha va nemischa.
SENELEK ning asosiy maqsadlari YEIU bilan yaqin hamkorlikda elektrotexnik standartlar to‘plamini yaratish, shuningdek Yevropa erkin savdo assotsiatsiyasi Sekretariatining yordamida bu hudud mamlakatlarida mollar va xizmatlarning yagona bozorini ta’minlashdan iborat. SENELEK a’zo – milliy qo‘mitalarning to‘liq o‘zaro kelishuvi bilan yaratilgan standartlarga bu vazifani ta’minlash uchun muhim vosita sifatida qaraladi. SENELEK ning asosiy faoliyati a’zo-mamlakatlar milliy standartlari o‘rtasidagi va buyumlarning standartlarga muvofiqligini sertifikatlashtirish protseduralari o‘rtasidagi barcha texnik farqlarni bartaraf etishga yo‘naltirilgan. Bunday faoliyat savdoda texnik to‘siqlarga yo‘l qo‘ymaslik uchun zarur. Bu ish mollarning g‘arbiy yevropa darajasida erkin yurishi uchun zarur kafolat deb hisoblanadi[4].


4. Yevropa ittifoqi doiralarida standartlishtirish
Yevropa iqtisodiy uyushmasi (YEIU) ning standartlashtirish sohasidagi faoliyati YEIU ni tashkil etish to‘g‘risida 100 Rim shartnomasining YEIU a’zo-davlatlari qonun, boshqaruv va ma’muriy qarorlarini yaqinlashtirishni buyuruvchi moddasiga asoslangan.
“Texnik uyg‘unlashtirish va sertifikatlashtirish sohasida yangicha yondashish to‘g‘risida 7 may 1985 – yil Qarorida” YEIU Kengashi quyidagi prinsiplarni tasdiqladi:
– qonunlarni uyg‘unlashtirish 100 – moddaga muvofiq direktivalar doirasida xavfsizlik asosiy talablarini o‘rnatish bilan cheklanadi. Bu, Uyushma doirasida ushbu mahsulot uchun erkin savdo sharoitlari ta’minlanishi lozimligini anglatadi;
– sanoat buyumlarini standartlashtirish uchun mas’ul idoralarga texnologiyaning rivojlanish darajasini hisobga olgan holda texnik reglamentlarni ishlab chiqish vazifasi yuklatiladi. Bunday reglamentlarga asosan, Uyushma a’zolari direktivalarda o‘rnatilgan umumiy talablarga rioya qilgan holda mahsulot yaratishi va foydalanishga qo‘yishi mumkin;
– bunday texnik reglamentlar majburiy emas, balki ixtiyoriy qo‘llaniladigan standartlar bo‘lib qoladi;
– ayni bir vaqtda Uyushma ma’muriyatga uyg‘unlashtirilgan standartlar (yoki vaqtinchalik milliy standartlar) bo‘yicha tayyorlangan mahsulotning direktivada o‘rnatilgan “umumiy talablarga” muvofiqligini o‘rnatish vazifasi yuklatiladi. Bu demakki, ishlab chiqaruvchi mahsulotni bu standartlarsiz ishlab chiqarish imkoniyatiga ega bo‘lsa ham, bu holda ishlab chiquvchiga o‘z mahsulotining direktivadagi umumiy talablarga muvofiqligini isbotlashiga to‘g‘ri keladi.
O‘tish davrida, yagona standart qabul qilinishigacha, eng yaxshi milliy standartlardan keng foydalanishga katta ahamiyat beriladi.
Uyushma mamlakatlarining integratsiya jarayonlariga talablarni qondiruvchi xaqaro standartlarni qo‘llanish ko‘zda tutilgan, agar bunday standartlar yo‘q bo‘lsa, yevropa standartlari (SEN/SENELEK standartlari) ishlab chiqiladi. Bunday standartlar kelajakda xalqaro standartlashtirish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.
Yevropa standartlariga afzallik beriladi, natijada G‘arbiy Yevropada hududiy standartlashtirshni mustahkamlash va rivojlantirish mumkin bo‘ladi.