2. Sirtdagi nuqta va to’g’ri chiziq

Aylanish sirtlari.

Sirtlar analitik usulda, ya’ni tenglamalari bilan berilgan bo’lishi (algebraik va transtsendent sirtlar) hamda grafik usullarida berilishi mumkin.Agar sirtning algebraik tenglamasi [(x,y,z)=0] n-darajali bo’lsa, bu sirt n-tartibli sirt deyiladi. Ma’lumki, tekislik 1-tartibli sirtdir. Sirtning tartibini sirt va unga oid bo’lmagan ixtiyoriy to’g’ri chiziqning kesishuv nuqtalariga qarab bilish mumkin. Masalan, sirt to’g’ri chiziq bilan ikki (haqiqiy yoki mavhum) nuqtada kesishsa, bu sirt ikkinchi tartibli sirt bo’ladi.Shunday qilib «sirtlar» degan umumiy tushunchadan sirtlarning quyidagi bir necha sinfi ajraladi:
1.aylanish sirtlari - ixtiyoriy yasovchi chiziqning qo’zg’almas o’q atrofida aylanishidan hosil bo’lgan sirtlar, bu sirtlar jumlasiga ,masalan, ikkinchi tartibli aylanish sirtlari kiradi;\
2.chiziqli sirtlar; to’g’ri chiziqning yo’naltiruvchi vint chiziqlar bo’yicha xarakatlanishi natijasida hosil bo’lgan vint sirtlar ham shular jumlasiga kiradi;
3.diametri o’zgarmas yoki o’zgaruvchan aylananing xarakatidan hosil bo’lishi mumkin bo’lgan siklik sirtlar;
4.chizmada sirt ustida yotgan bir qancha chiziq (jumladan, gorizontallar) bilan tasvirlanadigan topografik sirtlar va, umuman, grafik xolda beriladigan sirtlar. Birorta egri yoki to’g’ri chiziqning qozg’almas ttc atrofida aylanishidan hosil bo’lgan sirt aylanish sirti deyiladi.Aylanish sirtni epyurda tasvirlash uchun, odatda uning o’qi proyeksiya tekisligiga perpendikulyar qilib olinadi.Aylanish sirtlarini ikkinchi tartibli va yuqori tartibli sirtlarga bo’lish mumkin.