2. P. R. 01imxo‘jayeva —

Xo‘jayin organizmida joylashishi. Yo‘g‘on ichakda parazitlik qiladi.

Geografik tarqalishi. Hamma joylarda uchraydi, ammo issiq iqlim mamlakatlarida ko‘proq tarqalgan.

Hayot sikli juda murakkab. Parazitning quyidagi shakllari tafovut etiladi: sista, kichik vegetativ shakli (forma minuta), yirik vegetativ shakli (forma magna) va to'qima shakli (55- rasm).

Invazion stadiyasi — 4 yadroli sistalar hisoblanadi. Odamlarga alimentar usulda yuqadi. Ichakda sistalar qobig'i parchalanib, bitta sistadan to‘rtta kichik vegetativ shakllar (diametri 10-15 mkm) hosil bo‘ladi, ular ichakdagi ovqat qoldiqlari bilan ovqatlanadi va hech qanday zarar keltirmaydi (parazit bilan xo'jayin organizmi orasidagi bunday munosabat kommensalizm deyiladi). Yo‘g‘on ichakning pastki qismlarida yana sistalarga aylanadi va axlat orqali tashqariga chiqaziladi.

Organizm rezistentligi (chidamliligi) kamayganda (sovuqqa oldirish, avitaminoz, issiq harorat ta’sirida bo‘lish) forma minuta kattalashadi (30-50 mkm gacha), ichakning devoriga kiradi va to'qima shakliga aylanadi. Natijada, qon tomirlari jarohatlanadi, qon oqishi kuzatiladi, yaralar paydo bo'ladi (yarali kolit).

Ichak bo‘shlig‘ida qolgan kichik vegetativ shakllar esa erit- rotsitlar bilan ovqatlanuvchi (eritrofaglar) — yirik vegetativ

15 Tibbiy biologiya va genetika