2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

107 
 
salfetka yoki asboblar yordamida olib tashlashga ruxsat etiladi, jarohatni yuvishga ruxsat 
etilmaydi.
Shundan keyin jarohat bog‘lanadi, iloji bo‘lsa, steril material ishlatish kerak. Agar 
kuchli qon ketsa, jgut qo‘yiladi, boshqa hollarda qon oqishi siqib bog‘lash yo‘li bilan 
to‘xtatiladi. Bog‘lamlarni fiksatsiyalash uchun leykoplastir, yopishuvchi vositalardan yoki 
to‘rsimon, naysimon bintlardan foydalaniladi. Birlamchi va ikkilamchi jarrohlik ishlovlari 
farqlanadi. Jarohatning birlamchi jarrohlik ishlovi deganda kasalning jarohatini birinchi marta 
jarrohlik ishlovidan o‘tkazish tushuniladi. Bu ishlov birlamchi ko‘rsatkichlar bo‘yicha 
jarohatning xususiyatini hisobga olib, jarohat infeksiyalanishini profilaktikalash maqsadida 
o‘tkaziladi.
Hozirgi vaqtda, zarurat yuzasidan, jarohatni birlamchi jarrohlik ishlovidan o‘tkazish 
jarohatlanishdan 24 soatgacha bo‘lgan muddatda amalga oshiriladi. Og‘riqsizlantirilgach, 
o‘tkir skalpel yordamida jarohatning chekkalari, devorlari va asosi tirik to‘qimalar 
chegarasida kesib tashlanadi, imkoni boricha hamma shikastlangan, ifloslangan to‘qimalar 
olib tashlanadi. Olib tashlanadigan to‘qimalarning qalinligi 0,5 
sm 
dan 2 
sm 
gacha bo‘lishi 
mumkin. Shuningdek, g‘ayritabiiy moddalar, kiyim yirtiqlari, erkin yotgan suyak bo‘laklari, 
ivib qolgan qon laxtalari ham olib tashlanadi. Jarohat ifloslangan to‘qimalardan tozalangach, 
qon to‘xtatiladi va jarohat qavatma-qavat tikiladi. 
Jarohatlarning erta jarrohlik ishlovi dastlabki 24 soat ichida o‘tkaziladi. Agar u 
jarohatlanishdan keyingi 6–12 soat ichida amalga oshirilsa, oqibati yaxshi bo‘ladi. Ba’zan 
jarohatlarning jarrohlik ishlovi antibiotiklar bilan davolash ostida, jarohatlanishning ikkinchi 
sutkasida o‘tkaziladi. Bunday jarrohlik ishlovi muddati uzaytirilgan ishlov deyiladi. Agar 
jarrohlik ishlovi antibiotiklar bilan davolanmagan jarohatda ikkinchi sutkada yoki 
antibiotiklar bilan davolanganda uchinchi sutkada o‘tkazilsa, bunday jarrohlik ishlovi 
kechiktirilgan jarrohlik ishlovi deyiladi.