2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

Barmoqlar bog‘lami.
 
Bitta barmoqni bintlashda birinchi (mahkamlovchi) sirkular yo‘l 
bilan bo‘g‘imning yuqorirog‘idan bir necha marta aylantirib qo‘yiladi. Keyin bint 
panjalarning orqa tomonidan qiyshiq yo‘naltirilgan holda shikastlangan barmoqning tirnoq 
jimjilog‘iga olib boriladi. Uni berkitib orqaga qaytiladi, keyin spiral yo‘llar bilan tirnoq 
jimjilog‘idan barmoq asosigacha bintlanadi, panjaning orqa yuzasida bint kesishib o‘tgach, 
sirkular yo‘llar bilan birlamchi mahkamlovchi yo‘llarga keltirib yana mahkamlanadi. 
Barmoqlarning «qo‘lqop» bog‘lami xuddi shu tarzda amalga oshiriladi, bu yerda bitta barmoq 
emas, hamma barmoqlar bintlanadi. O‘ng qo‘lni bog‘lashda bosh barmoqdan, chap qo‘lni 
bog‘lashda 5-barmoq (jimjiloq)dan boshlash kerak. Bosh barmoqqa bog‘lam boshoqsimon 

---

113 
 
ko‘rinishda, qolgan barmoqlarga esa bog‘lam qaytariladigan ko‘rinishda qo‘yilishi mumkin.
Panjalar bog‘lami
. 
Panjalarga bog‘lam qaytariladigan ko‘rinishda bog‘lanadi. Avval 
to‘rtta barmoq birgalikda, keyin bosh barmoqqa bog‘lov alohida bajariladi.
Bilaklar bog‘lami.
 
Spiralsimon ko‘rinishda bukishlar hosil qilib bog‘lam qo‘yiladi. 
Tirsak bo‘g‘imiga bog‘lam qo‘yish zarurati bo‘lganda tirsakni 90
0
li burchak ostida 
bukib, bog‘lam 
toshbaqasimon – 
tarqaluvchi yoki qo‘shiluvchi ko‘rinishda qo‘yiladi (12.10-
rasm).
12.10-rasm. Tirsak bo‘g‘imiga bog‘lam qo‘yish. 
Yelkaning boshoqsimon bog‘lami. 
Bintlash shikastlangan tomonga yo‘naltirilgan 
holatda amalga oshiriladi. Bintning birinchi yo‘llari (sirkular) mahkamlovchi bo‘lib 
hisoblanadi. Qo‘ltiq osti chukurchasiga uning yiringli yallig‘lanish jarayonlarida (gidradenit) 
bog‘lov qo‘yiladi. Desmurgiyaning ko‘plab qo‘llanmalarida berilgan bog‘lovlar o‘rnidan oson 
qo‘zg‘alib tushib ketadi. Bu kamchilliklardan xoli qulay va bo‘lgan usul sopqonsimon usuldir. 
Uni qo‘yish uchun keng bint (kengligi – 16–20 
sm
, uzunligi – 1 
m
) olinib, ikki uchi to‘rtga 
ajratib kesiladi. Bintning kesilgan qismi qo‘ltiq osti chuqurchasiga shunday qo‘yiladiki, to‘rtta 
tasmasi ko‘krak qafasiga, to‘rtta tasmasi yelkaga chiqib turadi. Ko‘krakka ketadigan ikki uchi 
ko‘krak atrofida, qolgan ikkitasi yelka usti va bo‘yin o‘rtasida mahkamlanadi. Qarama-qarshi 
tomondagi ikkita tasma yelka atrofida va yelka usti sohasida mahkamlanadi. 
Mahkamlanishning yaxshi chiqishi uchun terining bog‘lam turadigan joylariga kleol surkab 
qo‘yish maqsadga muvofiqdir. Ko‘krak qafasini bintlashda butsimon, sakkiz ko‘rinishdagi 
bog‘lamlar qo‘llaniladi.