2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

 
Takrorlash uchun savollar: 
 
1. Ko„k no„xatning kelib chiqish markazlari? 
2. O„zbekistonda o„rtacha hosildorligi? 
3. Qanday sharoitda urug„ unib chiqadi? 
4. Ekish muddati va me‟yori qanday bo„ladi? 
5. Yetishtirish texnologiyasida o„ziga xos xususiyati? 
6. Ko„k no„xat hosilini yig„ib olish texnologiyasi? 
 
 
 

---

216 
Pedagogik texnologiya 
“NILUFAR GULI” chizmasi 
 
Muammoni echish vositasi. O„zida nilufar guli ko„rinishini namoyon qiladi. 
Uning asosini to„qqizta katta to„rt burchaklar tashkil etadi.
Tizimli fikrlash, tahlil qilish ko„nikmalarini rivojlantiradi va faollashtiradi. 
B 
Z 
C 
D
B 
Z 
C 
D 
A 
F 
G 
H Y 
F 
G 
H 
Y 
 
3.6. YASMIQ 
Ahamiyati. Ya
smiq eng qadimiy oziq-ovqat ekinlaridan biridir. Yasmiq 
donining tarkibida 23-32% oqsil, 0,6-2,1% moy, 47-70% azotsiz ekstraktiv 
moddalar, 2,3-4,4% kul, 2,4-4,9% kletchatka va B guruh vitaminlar mavjud. 
Yasmiq doni ovqatga butunligicha, yorma yoki un qilib ishlatiladi. Poyaning 
tarkibida 6-14% oqsil bo„ladi. Yasmiq tuproq unumdorligini oshiradi.
Tarixi. 
Akademik N.I. Vavilov yasmiq kelib chiqish markazi deb Janubiy-
G„arbiy Osiyoni hisoblagan, chunki bu mintaqada yasmiqning juda ko„p mayda 
donli turxillari uchraydi. Yirik donli yasmiq O„rta Yer dengiz xududi vatani bo„lib 
hisoblanadi.

---

217 
Yasmiq madaniy o„simlik bo„lib, qadimdan ekib kelinmoqda. Uning 
urug„lari Shvetsariyada, Misr maqbaralarida, Pompey harobalarida topilgan. 
Hindistonda, Misrda, Gretsiyada qadimgi zamonda ekilgan. Amerikaga yasmiqni 
Yevropaliklar keltirgan.
Yasmiq asosan Yevropada, Osiyoda va Afrikada tarqalgan. Yer yuzida 
yasmiq 4,4 mln/ga, maydonda ekiladi o„rtacha don hosili 11,4 s/ga ni tashkil qiladi, 
yalpi hosil 4,9 mln. tonnaga teng.
27
Sistematikasi. 
Yasmiq bir yillik o„tsimon o„simlik bo„lib,
 Fabaceae 
oilasiga 
mansub. Madaniy turi yirik va mayda donli kenja turlarga bo„linadi.