2-modul. Bosim datchiklari

Texnik xarakteristikasi nomi	Sapfir 22 DIMT (MP)	Metran 150CJ	STG-94L	3051CJ
MIDA-DI-51P
Ishlab chiqaruvchi (Mamlakat)	«Manometr», Rossiya	«Metran», Rossiya	Honewell, AKSh	Emerson PM, Niderlandы – AKSh	«Point», Belarus
Ortiqcha bosim, Mpa	0–100	0–100	0–120	0–100	0–160
KKS bilan narxi, mln. rub	0,93	3,0	2,83	6,5	0,27
Keltirilgan xatoligi	±0,2 %	±0,075 %	±0,1 %	±0,065 %	±0,2 %

1.3.2-Jadval

Texnik xarakteristikasi nomi	Sapfir 22DD MT (MP)	Metran 150CD	STD-924	3051CD	Point-Sapfir 22 DD MT (MP)
Ishlab chiqaruvchi (Mamlakat)	«Manometr», Rossiya	«Metran», Rossiya	Honewell, AKSh	Emerson PM, Niderlandы – AKSh	«Point», Belarus
Ortiqcha bosim, MPa	0,16–630	0,16–630	0,14–630	0,16–630	0,16–630
KKS bilan narxi, mln. rub	1,67 (1,97)	4,2	3,34	7,65	0,58 (0,9)
Keltirilgan xatoligi	±0,2 %	±0,075 %	±0,075 %	±0,065 %	±0,25 %

Texnologik jarayonlarni boshqarishni avtomatlashtirilgan tizimlarida foydalanishga qulay va orzon mikroprotsessorli tenzoqarshilikli kichik o‘lchamli bosimni o‘lchash datchiklari ham qo‘llanila boshlandi .

1.36. Расм. Кичик ўлчамли ПД 100 ортиқча босим ўлчаш датчиги

Ularning asosiy qulayliklari quyidagilar:

- kichik o‘lchamlik bo‘lganligi sababli o‘rnatishg ko‘p mexnat talab qilinmaydi;
- korpusini himoyalanishi IR65;
- programmalashtirish va kalibrovkalash shart emas ;
- ulanish sxemasi soda ;
- talab qilingan tok manbai stabillashtirilmagan va 15 V – 36 V gacha bo‘lishi mumkin ;
- elektr energiyasini kam istemol qiladi ;
- tashqi elektromagnit maydoniga turg‘un va chiqish signali stabillashtirilgan ;
- aniqlik klassi 0,5 yoki 1.
Kichik o‘lchamli bosim datchiklari ham ikki qismdan iborat. 1-chi blok o‘lchash bloki 2-chi blok zlektron blokidir.

1.37. Расм. Кичик злчамли босим ўлчами структураси. ПЗУ –доимий хотирлаш қурилмаси, АЦП – аналог-рақамли айлантириш қурилмаси, ИОН- датчикни таъминловчи ток манбаи, МП- микропроцессор, ЦАП – рақамли- аналог айлантириш қурилмаси, Рақамли индикатор, НАRТ – иккилик информация ли протокол

Datchik tokni ION tok manbaidan oladi . MP – mikroprotsessor ASP yordamida olingan qarshilik o‘zgarishini raqamli informatsiyaga aylantirib, PZU doimiy xotiraga yozib qo‘yilgan kattaliklar bo‘yicha real o‘lchov birligiga keltiradi. Bundan tashqari olingan natijani keltirilgan 4 ÷ 20 mA elektr signaliga yoki NART protokoli yordamida informatsiyani ikkilamchi qurilmaga uzatishnitashkil etadi.


Sig‘imli bosim o‘lchash datchigi ishlash prinsipi bosim ta’siri ostida kondensator qatlamlari orasidagi masofani o‘zgarishi bilan elektrostatik sig‘imni o‘zgarishiga asoslangan. Ya’ni sig‘imni o‘zgarishi ta’sir etuvchi bosimni o‘zgarishini aks ettiradi. Qurilmadagi elektron blok bu o‘zgarishni elektr signaliga aylantiradi. Sig‘imli bosim datchiklar kremniyli yoki keramik bo‘lishi mumkin. Kondensator qoplamlari orasiga odatda yog‘ yoki biror organik suyuqlik qo‘yiladi. Bu turdagi bosim o‘lchash datchiklar sezgir datchiklar hisoblanadi. Datchikni asosiy kamchiligi chiqish signalini chiziqli emasligidir.

1.39.Расм. Сиғимли босим ўлчаш датчиги ўрнатилиш схемаси.

Sig‘imli bosim farqini o‘lchash datchiklari o‘lchash datchigi texnologik jarayonlarni boshqarish tizimlarida aniqligi yuqori bo‘lganligi sababli suyuqlik va gazlarning sarfini uzliksiz o‘lchashda keng qo‘llanilmoqda.

1.40. Расм. Сиғимли босим фарқини ўлчаш датчиги. 1- камералар менбраналари, 2- сезувчи элемент, 3,4- конденсаторни қўзғалмас қопламлари

Keltilgan intellektual mikroprossesorli bosim farqini o‘lchash Fisher-Rozmont datchigi kameralarda qo‘yilgan 1 menbranalar kondensator qo‘zg‘almas qoplamalari 3, 4 orasiga qo‘yilgan 2 sezuvchi menbrana bilan bog‘langan. Kondensator qoplamalari orasi neytral suyuqlik bilan to‘ldirilgan. Bosim farqi ta’siri ostida 2 sezuvchi element – menbrana o‘zgaradi. Bu esa sistemani elektr sig‘imini o‘zgarishiga olib keladi. Bu o‘zgarishni elektron blokida joylashgan mikroprotsessor ASP yordamida raqamli signalga aylantirib qayta ishlaydi. Natijaviy signalni keltirilgan elektr signali ko‘rinishida uzliksiz uzatadi.