Maslahatchi eъtibor berishi kerak bo‘lgan tananing quyidagi belgilari mavjud:
• qo‘llar va imo -ishoralar, ular ko‘pincha ramziy xarakterga ega bo‘lib, mijoz yoki ular tomonidan amalga oshirilmaydigan muammoning belgisi bo‘lishi mumkin;
• tanangizni manipulyatsiya qilish (mijozda xavotir, ifoda etilmagan his -tuyg‘ular va boshqalar borligini ko‘rsatishi mumkin va ular ko‘pincha ongsiz darajada amalga oshadi), masalan:
- tirnoq, barmoq va boshqalarni tishlash;
- bo‘g‘imlarning ezilishi;
- bir xildagi chayqalish;
- oyog‘ini, barmoqlarini harakatlantirish;
• imo -ishorada maslahatchi uchun ramziy xabar bo‘lsa, mijozning "buyruq signallari":
- ko‘z qisish;
- barmoq bilan ishora qilish;
- bosh qimirlatish;
- yelka qisish va boshqalar;
- teginish, bu ham do‘stona, ham jinsiy xarakterga ega bo‘lishi mumkin, shuningdek, teginish orqali yordam olish istagini bildirishi mumkin.
Shuningdek, maslahatchi mijozning teginish aloqalariga qanday munosabatda bo‘lishiga eъtibor berishi va buni tahlil qilishi kerak. Ko‘plab insoniy harakatlar mavjud, ularning har biri maslahatchi uchun mijoz haqida maъlum maъlumotlarni olib yurishi mumkin.
Tana harakatlarining quyidagi turlari ajratiladi:
- noverbal "so‘zlar", yaъni so‘zlarni almashtiradigan imo-ishoralar, masalan, qo‘l siltash, xayrlashishni anglatishi mumkin;
- kuchaytirish belgilari, yaъni imo -ishoralar va pozitsiyalar, ularning maqsadi - maъlum bir so‘zning maъnosini kuchaytirish, taъkidlash, shuningdek uning maъnosini aniqroq etkazishga urinish;
- regulyatorlar, ularning maqsadi og‘zaki xabarni to‘ldirishdir, masalan, boshini qimirlatish;
- mijoz tomonidan ongsiz darajada amalga oshirilgan va qoida tariqasida, mijoz to‘liq bilmagan baъzi his-tuyg‘ular, his-tuyg‘ularni aks ettiruvchi adapterlar, masalan, mijozning ongsiz tashvish hissi uning holatida ifodalanishi mumkin.
Ovoz, odamlarning o‘zaro taъsirining eng muhim vositasi bo‘lib, axborot beruvchi bo‘lib xizmat qiladigan bir qator xususiyatlarni o‘z ichiga oladi:
- ovoz ohanglari, uning yordamida maslahatchi va mijoz bir-birlariga turli xil his-tuyg‘ularni, kayfiyatlarni etkazishi, shuningdek hozirgi holatni tushunishga yordam berishi mumkin;
- tez-tez mijozning hozirgi holatini, shuningdek uning xarakteristik xususiyatlari va xulq-atvorini ko‘rsatadigan nutq tezligi, masalan, juda tez surъatlar bilan mijozning ichki xavotirini yoki behudalik, odat kabi feъl -atvorinini ko‘rsatishi mumkin. Doimiy shoshma-shosharlik, odatiy xatti-harakatlar shakli sifatida asabiylashishdan darak beradi;
- ovozning balandligi, hozirgi holati va shaxsiy xususiyatlari haqida maъlumot beradi, shuningdek, maslahat makonining maъlum bir kayfiyati va muhitini yoki muammoning o‘ziga xosligi va ahamiyatini mijoz uchun etkazadi. Masalan, maъlum bir mijozga xos bo‘lgan past ovoz o‘z-o‘zidan shubhalanishning ko‘rsatkichi bo‘lishi mumkin va shu bilan birga, muammo, vaziyat va boshqalar haqida gapirganda ovozni pasaytirish, mijozning bu holatga munosabatini ko‘rsatishi mumkin. Masalan, gaplashganda, mijoz uchun yaqin bo‘lgan mavzularda shuhbatlashish;
- talaffuz, uning ravshanligi, shuningdek, ovozning boshqa parametrlari mijozning muammoga munosabati va uning shaxsiyatining namoyon bo‘lishining belgisidir. Masalan, tinimsiz talaffuz qilish, o‘zini, chegaralarini va boshqalarni bilishning pastligini, baъzi iboralarning noaniqligini, mijozning muammoning baъzi jihatlarini tushunishni istamasligi, hissiy chalkashliklarni ko‘rsatishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |