2-mavzu. Mahsulot sifatini nazorati qilish tizimi

Magnit grafik usul

Magnit grafik usulda nuqsonlar indikatori sifatida magnit lenta qo’llaniladi. Usulni yuqori sezgirligi magnit lenta bilan nuqson maydonini o’zaro ta’siri orqali aniqlanadi. Masalan, magnit lenta bilan aniqlangan minimal maydon kuchlanganligi 40 A/sm ga teng, magnit kukunli usulda esa 160 A/sm .
Usul sezgirligini magnit lenta sezgirligi ortishi tufayli oshirish mumkin. Ushbu usulda mahsulotlar maxsus elektromagnitlar yoki tsirkulyar magnitlash usuli bilan magnitlanadi.
Ichkarida joylashgan nuqsonli detallar o’zgarmas tok bilan, yuzada joylashgan nuqsonli detallar esa - o’zgaruvchan yoki impuls tok bilan magnitlanadi. Ushbu usulga asoslangan zamonaviy apparatura 20-25 mm chuqurda joylashgan 10-15% li nuqsonlarni aniqlab bera oladi.
Magnit grafik usul 4 asosiy operatsiyalardan iborat:

1. 
   mahsulotni nazoratga tayyorlash;
   
2. 
   tekshiriluvchi qismga maxkamlangan magnit lenta bilan mahsulotni magnitlash , magnit lentaga nuqson maydonini yozish;
   
3. 
   magnit grafik defektoskop yordamida yozuvni tiklash.
   
4. 
   Natijalar orqali nuqsonlarni aniqlash.
   

Nazoratda sifatli natijalar olish uchun nazorat rejimini o’zgartirmaslik lozim, ya’ni mahsulotda kerakli induktsiyani yaratish. Masalan, 10% li ichki nuqsonli po’lat ST3 dan tayyorlangan mahsulot uchun nuqson zonasida induktsiya 1,72 Tl ga teng bo’lishi kerak, 14xGG po’latda – 1,6 Tl. Nazorat rejimlarini hisoblash uchun nomogrammalar ishlatilinadi.
Magnit grafik defektoskopini ishlash printsipini universal qurilma MDU-2U blok sxemasida ko’rib chiqamiz (6.4-rasm).

6.4-rasm. Magnit grafik defektoskopning blok-sxemasi.
1 - hisoblash bloki; 2 - dastlabki kuchaytirgich; 3 - impulsli indikatsiya kanali kuchaytirgichi; 4 - ko’rinish indikatsiya kanali kuchaytirgichi; 5 - nur osti impulslar kuchaytirgichi; 6 - satrli razvyortka generatori; 7 - kadrli razvyortka generatori; 8 - ta’minlash bloki; 9 - elektron nur trubkasi;

Hisoblash bloki 1 barabandan iborat bo’lib, unda ikkita magnit golovkalar joylashtirilgan. Baraban o’qida fotoelektron tizim maxkamlangan. U signallarni sinxronizatsiya qiladi. Signallar ko’rinish va impuls indikatsiya kanallariga bo’linishidan oldin dastlabki kuchaytirgich 2 blokida kuchaytiriladi. Impuls indikatsiya kanalida 3 signallar kuchaytirilgandan so’ng elektron nur trubka gorizontal plastinkalariga 9 yuboriladi. Trubkani ushbu qismida nuqsonlar indikatsiyasi impulslar shaklida ko’rinadi. Ko’rinish indikatsiya kanali 4 signallarni qora polosalarga o’zgartiradi, ya’ni nuqson borligini ko’rsatadi. Kanal 4 chiqishidan modullangan signallar trubka 9 ni boshqaruvchi yuqori qismiga yuboriladi. Ekranda nuqsonni televizion tasviri ko’rinadi. Satrli va kadrli razvyortka generatorlari 6 va 7 arrasimon kuchlanishni trubka plastinalariga yuboradi. MDU-2U defektoskoplardan tashqari boshqa defektoskoplar ham mavjud:

MD-9-10% li ichki nuqsonlarni aniqlovchi, impuls indikatsiyali defektoskop.
MD-10IM - yarim o’tkazgich elementlarda brjarilgan universal dnfektoskop.
Magnit grafik qurilma 9.140 - avtomatlashtirilgan defektoskop. U asosan po’lat mahsulotlarni nazorat qiladi. Tezligi 0,5 m/s.