2-Mavzu. Kompyuterlarni tashkil qilishning raqamli mantiqiy asoslari

b) maxsus boshqaruv liniyalari bilan.

4. Tayinlanishi bo’yicha.

a) Ichki, tizimli blokning elektron modullarini birlashtirish uchun, bu maksimal tezlikka ega yuqori darajadagi shinalar:

- oldingi plandagi shina - FSB (Front-Side Bus) TSQ, videomonitor va PQ bilan MP aloqasi, ishlash tezligi juda yuqori.

- Orqa plan shinasi – BSB (Back – Side Bus), u FSB ga qaraganda tezroq, bu ikkinchi darajadagi kesh-xotira bilan MP aloqasi uchun shina,

- tezkor xotira shina FSB bilan TSQsini bog’laydi.

- kiritish-chiqarish shinalari (kengaytirish shinalari) – MP ni PQ lar bilan ulashga mo’ljallangan. Ular unumdor emas, o’lchami katta, narxi va konstruksiyasi muhim ahamiyatga ega. Kiritish-chiqarish tizimining asosiylaridan biri hisoblanadi.

- kiritish-chiqarish shinalari (kengaytirish shinalari) – MP ni PQ lar bilan ulashga mo’ljallangan. Ular unumdor emas, o’lchami katta, narxi va konstruksiyasi muhim ahamiyatga ega. Kiritish-chiqarish tizimining asosiylaridan biri hisoblanadi.

b) Tashqi (PQ interfeyslari) – PQni kiritish-chiqarish tizimiga ulash uchun mo’ljallangan. Ular quyidagilar bo’lishi mumkin:

- universal, har xil turdagi PQlarni ulash uchun,

- maxsuslashtirilgan – bir turdagi Pqni ulash uchun.

Interfeysdagi ma’lumotlarni uzatish tezligi

Uzatish tezligi bit/sek yoki bayt/sek bilan o’lchanadi.

So’z yoki bit bitta sinxroimpulsda uzatiladi deb faraz qilamiz. U holda: f sinxroimpulslar chastotasida uzatish tezligi

- parallel interfeys, N – bitlar sonida, n – so’zdagi bayt Vpar=fpar N bit/sek=fpar n bayt/sek, fpar<150 Mgs

- ketma-ket interfeys Vkk = fkk bit/sek

Hozirgi vaqtda ketma-ket interfeyslar oddiyligi va arzonligi va fkk>2Ggs yuqori qiymati tufayli tabora kengroq qo’llanilmoqda.

Ichki interfeyslar (shinalar)

Ichki interfeyslar (shinalar)

Shaxsiy kompyuterni tashkil etuvchi turli mikrosxemalar va qurilmalar bir-biri bilan quyidagi shaklda bog’langan bo’lishi, ya’ni ular ma’lumot almashishi va to’liq ravishda tizimli boshqarilish imkoniyatiga ega bo’lishi kerak. Bu muammo shinalar deb ataluvchi vositalar yordamida hal qilinadi.