2-mavzu: «geosiyosat asoslari» ning kategoriyalari, QONUNlari, metodlari va funktsIYalari

Siyosiy borliq - bu geosiyosatning asosiy kategoriyalaridan biri hisoblanadi. Davlat (kuch) geosiyosatning markaziy tushunchalaridan biri hisoblansa, siyosiy borliq davlatning siyosiy holati va hayotiy mazmunini ko’rsatib beruvchi muhim omildir.

Siyosiy borliq davlat turmush tarzini ko’rsatib turuvchi dastlabki nishona ham hisoblanadi. Shuning uchun geosiyosatda davlatlar o’rtasidagi borlig’iy (makoniy) munosabatlarga katta e’tibor beriladi. Chunki borliq tushunchasi geosiyosat nazariyasining asosini tashkil etadi.

Har qanday davlatning siyosiy borlig’i chegaralangan, ya’ni u muayyan chegaralar doirasida bo’ladi. Chegara esa davlat xavfsizligini ta’minlovchi, siyosiy borliqni ko’rsatib turuvchi geosiyosiy funktsiyani bajaradi. Siyosiy borliqda chegaraning bajaradigan funktsiyalari:
a) siyosiy;

b) himoya qilish;

v) harbiy-strategik bo’lishi mumkin.

Geosiyosatda chegara muammosiga ijtimoiy hodisa sifatida qaraladi. Chunki qachon borliq o’zra nazorat boshlansa siyosiy borliqlar chegarasi bo’ziladi. Yoki biror kuchning borliq o’zra nazoratni o’rnatishi, siyosiy borliqlar chegaralarini inkor etish, bo’zish evaziga bo’lishi mumkin.