2-мавзу: эконометрик моделларнинг ахборот таъминоти режа Иқтисодий маълумотларнинг статистик табиати

• Тўпланган маълумотлар абсолют миқдорларда ва ягона ўлчов бирликларда ифодаланиши керак.
• Бу босқичда моделлаштириладиган объект ва уни абстракциялашнинг муҳим томонлари ва хоссалари белгиланади.
• Объектнинг структураси ва элементлари орасидаги асосий боғланишлар, унинг ўзгариши ва ривожланиши бўйича гипотезаларни шакллантириш масалалари ўрганилади.

Математик моделлар қуриш.

• Бунда иқтисодий муаммолар конкрет математик боғланишлар ва муносабатлар (функция, тенгсизлик ва ҳоказо) шаклида ифодаланади.
• Математик моделлар қуриш жараёни математика ва иқтисодиёт бўйича илмий билимларнинг ўзаро уйғунлашувидан иборат.
• Албатта, бунда математик моделни яхши ўрганилган математик масалалар синфига тегишли бўлиши учун ҳаракат қилинади.
• Бироқ, шундай бўладики, иқтисодий масалани моделлаштириш олдиндан маълум бўлмаган математик структураларга олиб келиши ҳам мумкин.

• XX аср ўрталаридан бошлаб иқтисодиёт фани ва унинг амалиёти эҳтиёжларидан келиб чиқиб, математик дастурлаш, ўйинлар назарияси, функционал анализ, ҳисоблаш математикаси фанлари ҳам ўз ривожини топди.
• Иқтисодиёт фанларининг ривожланиши, айтиш жоизки, математиканинг янги бўлимларини очилиши учун муҳим восита бўлиши мумкин.

МОДЕЛНИ МАТЕМАТИК ТАҲЛИЛ ҚИЛИШ

• Бу босқичнинг мақсади - моделнинг умумий хоссаларини ифодалашдан иборат.
• Бу ерда тадқиқотларнинг математик усуллари қўлланилади. Энг муҳим жойи- тузилган моделларнинг ечимга эгалигини исботлашдир.
• Агар математик масаланинг ечимга эга эмаслиги исбот қилинса, у ҳолда қўйилган математик модел рад этилади. Шунга мувофиқ, иқтисодий масаланинг қўйилиши ёки математик моделини бошқача кўринишлари тадқиқ этилади.

Моделларни аналитик тадқиқ этиш уларни эмпирик (сонли) тадқиқ қилишга нисбатан устунликка эга, чунки, олинган хулосалар моделлардаги ички ва ташқи параметрларнинг ҳар хил қийматларида ҳам ўз кучини сақлайди.

• Моделларни аналитик тадқиқ этиш уларни эмпирик (сонли) тадқиқ қилишга нисбатан устунликка эга, чунки, олинган хулосалар моделлардаги ички ва ташқи параметрларнинг ҳар хил қийматларида ҳам ўз кучини сақлайди.
• Умуман олганда, мураккаб иқтисодий масалалар қийинчиликлар билан аналитик тадқиқотларга келтирилади. Агар уларни аналитик усулларга келтириб бўлмаса, у ҳолда масалани сонли усулларидан фойдаланиб ечилади.