2-Mavzu: Bozorni segmentlashtirish va demografik tahlil Reja

2-Mavzu: Bozorni segmentlashtirish va demografik tahlil
Reja:


2.1. Bozorni segmentlashtirish mohiyati va tamoyillari.
2.2. Aholi – bozorni tahlil qilishning asosi sifatida.


2.1. Bozorni segmentlashtirish mohiyati va tamoyillari


Bozorni segmentlashtirish – tovar yoki xizmatni ishlab chiqish yoki modellashtirish jarayoni bo‘lib, bunda ular butun bozorning ma’lum bir aniqlangan qismiga yo‘llanadi. Segmentlashtirishga muqobil bo‘lgan tushuncha agregatlashgan (jami) bozor yoki ommaviy marketing deyiladi va bunda barcha iste’molchilarga bir xil tovarlar va xizmatlar taklif etiladi.
Bir xil tovar strategiyasidan foydalanuvchi ommaviy bozor rivojlanayotgan iqtisodiyotlar uchun o‘ta samarali hisoblanadi. Masalan, Genri Ford xarajatlarni etarli darajada kamaytirgan va bozorda standart «qora» avtomobil bilan ustunlikka erishgan. Chunki o‘sha davrda iqtisodiyot endigina o‘sishni boshlagan edi. Bozorda «Chevrolet» avtomobili paydo bo‘lganda iste’molchi bir xil tipdagi mahsulotni turli xil variatsiyalarda (masalan, avtomatik startyor, turli xil ranglar) va turli xil baholarda tanlash imkoniyatiga ega bo‘ldi va ushbu holat bozorning turli xil segmentlarini o‘ziga jalb qila oldi.
Dunyoning ko‘plab mintakalarida asosiy tovarlarga bo‘lgan qondirilmagan talab shu qadar kattaki, minimal baholarda asosiy funksional ehtiyojlarni ta’minlash eng samarali strategiya bo‘lib hisoblanadi. Odatda u past xarajatni, oqimli liniyada ishlab chiqarilgan va minimum xizmat ko‘rsatishga ega bo‘lgan standart taqsimot kanallari orqali sotiladigan tovar standart tovar hisoblanadi.
Ko‘pchilik iste’molchilar funksional yoki tayanch ne’matlarga ega bo‘lishganda ommaviy marketing samarasizroq bo‘ladi. Segmentlashtirish funksional ehtiyojlarni variativ qondirish va gedonistik ehtiyojlarga e’tibor berishni taklif qiladi. Gedonistik ehtiyojlar deb qoniqish, lazzatlanish, qulaylikka bo‘lgan ehtiyojlarga aytiladi.