2-Ma’ruza Reja : Tebranish konturi Elektromagnit tebranishlar

2.4 - rasm. Elektromagnit zanjirning induktivlik qarshiligi va sig’imidagi kuchlanishlarning amplitudalari

Rasmda yuqoridagi kuchlanishlarning fazaviy holatlari kuchlanishning vektor diagrammasi ko’rinishida keltirilgan. Diagrammadan

, (2.3.7)
Bu yerdan
, (2.3.8)
- tebranish konturining impedansi – yoki to’la qarshiligi deb ataladi.
Kuchlanishlar diagrammasidan boshlang’ich fazani ham topish mumkin.
, (2.3.9)
Tok kuchining amplitudasi konturning (L, R va C) parametrlaridan tashqari majburlovchi EYuK va uning siklik chastotasiga bog’liq.
2.4 Rezonans hodisasi
I₀ tok kuchi amplitudasining - siklik chastotaga bog’liqligi 2.5 - rasmda keltirilgan.

_2.5. - rasm. Tebranish konturi tok kuchi amplitudasining siklik chastotaga bog’liq o’zgarishi

Majbur etuvchi EYuK ning  chastotasi o’zgarishi bilan

teng bo’lish holatiga erishish mumkin va konturning reaktiv qarshiligi nolga aylanadi:
, (2.4.1)
Bu shart bajarilganda zanjirdagi tok kuchining amplitudasi maksimal bo’ladi va faqat aktiv qarshilikka bog’liq bo’ladi.
, (2.4.2)
R, L, C ga majbur etuvchi EYuK ni ketma-ket ulanganda tebranish konturidagi tok kuchi amplitudasining birdan oshish hodisasi kuchlanishning rezonansi deb ataladi. Rezonans sodir bo’ladigan chastota rezonans chastotasi deb ataladi va (2.4.1) - shart bilan aniqlanadi.
, (2.4.3)
bu yerda - tebranish konturining xususiy chastotasidir. 2.5 - rasmda keltirilgan egri chiziqlar rezonans egri chiziqlari deb ataladi. Barcha egri chiziqlarning maksimumi, mexanik rezonansdan farqli ravishda, chastotaga to’g’ri keladi.
Kuchlanishning rezonansida U_L va U_C o’zlarining maksimal qiymatlariga erishadilar:
, , (2.4.4)
nisbat tebranish konturining aslligi deb ataladi. Bu yerda konturning to’lqin qarshiligidir.
Endi majbur etuvchi EYuK ning tebranish konturi induktivligi va sig’imiga parallel ulanish holatini ko’rib chiqamiz (35.4 - rasm).