2. Makroiqtisodiyot fanining tadqiqot usullari. “Resurslar- tovarlar va xizmatlar” hamda “daromadlar –xarajatlar”ning doiraviy oqimi modeli

Қуйидагилар нимага тенг?

а) хусусий жамғармалар;

б) давлат жамғармалари;

в) ташқи дунё жамғармалари?

Ечиш:

а) хусусий жамғармалар қуйидаги формула бўйича ҳисобланади:

S_p = (Y + ТR+ N – Т) – C

Y = C + I + G

Y = 1200 + 500 + 300 = 2000

S_p = (2000 + 200 + 100 – 400) – 1200 = 700

б) давлат жамғармалари қуйидаги формула бўйича ҳисобланади:

S_g = Т – ТR – N – G

S_g = 400 – 200 – 100 – 300 = – 300

в) ташқи дунё жамғармалари қуйидаги формула бўйича ҳисобланади:

S_p = М – X, ёки S_р = –X_n

S_p = – X_n = (–100) = 100.

8-масала

Мамлакат иқтисодиётидаги жамғармалар (S) реал фоиз ставкасига боғлиқ (R):

S = 100 + 400R. Агар номинал фоиз ставкаси 40% тенг, нархлар ошиши суръати эса 30% ни ташкил этса, у ҳолда, жамғармалар нимага тенг бўлади?

Ечиш:

S = 100 + 400RS = 140140 = 100 + 400R  40 = 400РR = 40: 400 = 0,1

S = 100 + 400Р100 + 400 х 0,1 S = 100 + 40 = 140.

Жамғармалар 140 га тенг ёки номинал фоиз ставкаси R_n =R_r – P, у ҳолда реал фоиз ставкаси R_r = R_n – P  40% – 30% = 10%  коэф. 0,1 (10: 100) 

S = 100 + 400 х 0.1 = 100 + 40 = 140