2. Guruh: 0-4a-2019 Кafedra: Ilmiy rahbar: Bitiruv malakaviy ishining mavzusini nomi

«Ilmiy muammo. Ilmiy mavzu tanlash. Ilmiy tadqiqot obyekti va predmeti. Mavzu dolzarbligi.»
1. Таlabaning ismi va familiyasi: Toirov Saidjasur
2. Guruh: 0-4a-2019
3. Кafedra:
4. Ilmiy rahbar:

Bitiruv malakaviy ishining mavzusini nomi: Orol dengizi qurishining iqtisodiyotga ta'siri
Тadqiqot obyekti: Orol dengizi qurishi keltirib chiqargan iqtisodiy muammolarni o’rganish jarayonlari
Таdqiqot predmeti: Orol dengizi
Маvzu dolzarbligi: Bilamizki, rivojlanish, xususan, uning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari va ofatlar atrofidagi munozaralar ko'plab global muhokamalarda birinchi o'rinda turadi. Xalqaro rivojlanish kun tartibida tabiiy ofatlar xavfini kamaytirish masalasi yaqqol ko‘rinib turgan bo‘lsa-da, ayni rivojlanish birinchi navbatda bir qancha ijtimoiy-ekologik ofatlarni keltirib chiqarishi mumkinligini ta’kidlashimiz mumkin. Masalan, rivojlanishning noto'g'ri manipulyatsiyasi tabiiy resurslardan foydalanishga va resurslarning degradatsiyasiga olib kelishi mumkin. Tez sanoatlashtirish turli mintaqalarda atrof-muhit sharoitlarini o'zgartirgan ko'plab antropogen ofatlarni keltirib chiqardi. Eng yorqin misollardan biri Orol dengizining yoʻq boʻlib ketishi boʻlib, u iqtisodiyotning rivojlanishi uchun ogʻir qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishi natijasida hayotning koʻp jabhalariga taʼsir koʻrsatuvchi uzoq davom etgan falokatga olib keldi.Bundan tashqari, to’liq sug’orish loyihalari mahalliy iqtisodiyotga ta’sir ko’rsatdi. Ko’p yillar davomida Orolbo’yi hududi rivojlangan baliqchilik sanoati tufayli gullab-yashnadi. Sovet davrida dengiz mamlakatlarning baliqchilikning asosiy qismi bo’lib, mahalliy aholi uchun ko’plab ish joylarini ta’minlovchi muhim mintaqaviy transport yo’nalishi bo’lib xizmat qilgan. Biroq, 1980-yillarning boshidan boshlab, sho’rlanishning ko’payishi tufayli dengiz hayoti yo’qola boshladi. Orol dengizining pasayishi minglab odamlarni asosiy daromad manbaidan mahrum qildi, bu ko’pincha baliq ovlash bilan bog’liq edi. Hisob-kitoblarga ko’ra, aslida 40-60 ming baliqchilar ta’minot vositalaridan mahrum bo’lgan, bundan tashqari, baliq ovlash konserva zavodlari ham ishlab chiqarishni to’xtatgan.Bugungi kunda xalqaro hamjamiyat, shuningdek, mahalliy hukumatlar va aholi dengizni qutqarish bo’yicha faol tashabbus ko’rsatmoqda.21 – asr bo’sag’asida ekologiya sog’lig’ini iqtisodiy o’sish yo’lida qurbon qilmaslik kerakligini yaqqol ko’rsatdi, chunki u, albatta, bir-biri bilan chambarchas bog’liqdir. Afsuski, mintaqani to’liq tiklashning iloji yo’qligi allaqachon ma’lum, shuning uchun eng kam narsa – rivojlanish paradigmalarini yanada kollektiv, uzoq muddatli va barqaror yo’lga yo’naltirish.Yuqorida sanab o’tilgan muammolar mavzuning ham ekologiya, ham iqtisodiyot uchun muhimligini angalatadi, bundan ko’rinib turibdiki mavzu juda ham dolzarb.


Илмий раҳбар:
Сана Имзо