114
Shuning
uchun ishlaymiz, tejaymiz. Zero o‘zbek xalqi mehmondo‘st xalq. Birov
kelasa, uyat bo‘lmasin qabilida tirishib-tirmashadi. Chunki uyga kelgan mehmon
mezbonning uy tutishidan uning kimligini bilib oladi. Ammo eng katta muammo
uyga kelin kelganda boshlanadi. O‘zining hayot tarzi va tartib-qoidalari bilan kelar
ekan, bu bilan bevosita paydo bo‘lgan mayda ziddiyatlar, tushunmovchiliklarni
chetlab o‘tish juda qiyin.
Xo‘sh qanday qilib bu masalani hal qilish mumkin?
Buning uchun,
avvalambor, uyning o‘zi toza va batartib bo‘lishi lozim.
Barcha narsalarning o‘z joyida turishi va hamma bu tartibga amal qilishi lozim.
Ertalab har joyda yoyilib yotgan narsalar kayfiyatni ko‘tarmasligini o‘zingiz ham
yaxshi bilasiz. Yaxshi osilmagan yoki taxlanmagan ko‘ylak er-xotini asabini buzsa,
joyiga qo‘yilmagan narsalar qaynona-qaynotani sizdan norozi bo‘lishiga sabab
bo‘lishi mumkin.
Uydagi tartib faqat ayolga bog‘liqmi?
Ham to‘g‘ri ham noto‘g‘ri. Qadimdan erkak oilasini boqish uchun
ko‘chaga chiqar, ayol esa – uyga, bolalar tarbiyasi bilan shug’ullanar edi. Hozirgi
davrga kelib esa
Halol oila ro‘zg‘orini tebratish uchun bir erkakning ishlashi
yetarli emas. Talablar o‘zgargan. Hozirda bir farzandning o‘zini kelajagini qurish
uchun faqat to‘qqiz yillik o‘qishnining o‘zi yetarli emas.
Uyimizning ichki ko‘rinishi, tabiiyki bizning
odatimiz va didimizga
bog‘liq. Asosiysi, biz va oila a’zolarimiz o‘zini qulay va shinam joyda his qilishni
ko‘zda tutish lozim. Shunga qaramay, siz e’tiborga oladigan bir qancha masalalar
bor. Aytaylik, uyni narsalar bilan to‘ldirib tashlab, uni magazinga o‘xshatib
qo‘ymaslik lozim.
Uyni yasatish va saranjomlashda derazalarga alohida e’tibor berish kerak.
Hohishga qarab ular orqali xonani kengaytirish yoki, aksincha, kichraytirish
mumkin. Derazalarni jonli rasmga aylantirish mumkin.
Yoki ularni musavvirlik
bilan drapirovka bilan berkitish mumkin... Har qanday holatda ham derazalar sizni
butun olam bilan bog‘lab tursin va uyga imkoni boricha ko‘proq toza havo kiritib
turish kerak.
Agar farzandlar bo‘lsa (ayniqsa, go‘daklar), bolalar yashayotgan joyda
mebel jihozlari va uyning umumiy saranjomligi, kichik odamchalarning erkin
harakatlanishi va tabiiy o‘sishiga halaqit bermasligi lozim. Diqqat qiling: agar siz
bolalarga haddan ziyod tanbeh berayotgan bo‘lsangiz, (Tegma! Chiqma! Yugurma!
va h.k.)
aybdor bola emas, mebel joylashuvining uquvsizligi (yoki sizning
qobiliyatsizligingizdir). Har qanday uyda asosiysi har holda narsa emas (qanday
qiymatga ega bo‘lishidan qat’i nazar) – inson. Shu bilan birga o‘zingiz,
yaqinlaringiz, qariyalaringiz, farzandlaringiz ham. Buni yoddan chiqarmaslik
muhim ahamiyat kasb etadi.
Tanishlarni uyni boylik va qimmatli jihozlar bilan to‘ldirib hayratga
solishga intilmagan ma’qul. Qimmatbaho va zamonaviy jihozlar uyda doimo
shinamlikni yaratmaydi. Ba’zida buning aksi bo‘lishi ham mumkin.
Boshqa
tomondan esa, uyni eski narsalar bilan to‘ldirib tashlamaslik ham
lozim. Ayniqsa, agar ulardan anchandan beri foydalanilmayotgan bo‘lsa. Hech
115
bo‘lmaganda bir yilda bir marotaba uyni eski kerakmas narsalardan bo‘shatib
turish maqsadga muvofiq.
Oshxona, vannaxona va hojatxonani alohida tozalikda saqlash lozim.
Har qanday uyni gullar go‘zallashtiradi. Ayniqsa, yangi uzilgan, chiroyli
tanlangan guldastalar, quruq o‘t va gullar majmuasi, turli xonadon gullari bo‘lsa
nur ustiga a’lo nur. Bu yerda hayolotingizning imkoniyatlari cheksizdir. Ammo
gullar boshqa barcha
narsalar kabi uyda ozodalik, e’tibor va parvarishni talab
qiladi. Faqatgina ulardan haqiqiy xayolot va san’at asari darajasiga ko‘tarila
oladiganigina xonangizni yasatishi mumkin. Lekin oshirib yubormaslik ham joiz.
Uy hayvonlari – akvarium baliqlari, mushuk, qushlar va h.k. – nafaqat uyni
o‘zgartirib yuboradi, iliqlik va jon bag‘ishlaydi, balki o‘ziga xos tarzda uyga oro
beradi (gullar kabi). Ammo jonzotlar bo‘lgan uyda yoqimsiz hidlarning bo‘lishi
yomondir. Uy hayvonlari va uning egalarining doimiy ifloslik va betartiblikda
bo‘lishi undan ham yomonroq.
Ko‘pchilik erkaklar ayollar “yaxshi pul topa boshlasalar” oila
boshqaruvining o‘z qo‘llariga oladilar degan hadik mavjud. Bo‘lmagan gap. Bu
erkakka bog‘liq. Mamlakatimizda ayol kishining daromadi qanchaligidan qat’i
nazar uning buromadi bilan erkak shug‘ullanadi. Boshliq ham-u. Lekin bu degan
ayolning ishga “sho‘ng‘ib” ketishi degani emas. Ayolning
ishi oilaga halaqit
bermasligi lozim. Bolalarni ozoda bo‘lishi, batartib ish yuritishi, munosabatlar –
bularni rivojlantirishning barchasi ayolning zimmasida. Erkaklar esa “ishlab
keldim” deb, faqat shoir iborasi bilan aytganda “tirik hamyon” vazifasini o‘tashi
yaxshi emas. Bu ayolni ham jismonan, ham ruhan toliqtiradi. Uydagi og‘ir ishlar,
bozor-o‘char ko‘proq erkakning zimmasida. Agar bunga imkon topa olmasa, ayol
uchun sharoit yaratib berish lozim. Texnik masalalarda – issiq va sovuq suv,
ayolga yordamchi mashinalar – go‘sht maydalagich, kir yuvadigan mashina va h.k.
Zero ular ketadigan vaqt hamda mehnatni tejaydi. Ammo ularning yo‘qligi
ozodalik va tartiblilikning bo‘lmasligi degani emas. Har qanday sharoitda
yashayotgan ayolning uyiga kirib borgan kishi
uning sharoitiga emas, uy tutishiga
baho beradi. Barcha narsalar va shroit mavjud bo‘lgan uydan ko‘ra, kichkina
xonalar bo‘lsa ham odmigina sharoitsiz uy ham chiroyliroq ko‘rinish kasb etishi
mumkin. Shu sababdan, ba’zida uyingizga kirgan mehmonlar “uyingiz shinamgina
ekan
a?!” deyishlari bejiz emas. Ammo faqat “Odamlarning ko‘ziga” uyni tutish
yaxshi emas. U yerda siz yashaysiz. Hurmat, avvalambor, o‘zidan boshlanadi.
Avvalambor, o‘ziga va oilasiga qulaylik tug‘dirgan odamdan oqil odam yo‘q.
Batartib oilada yashagan bola ham ozoda bo‘ladi. U ota-onasidan qanday
qilib kelishuv asosida oila boshqarishni o‘rganadi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
