2. Aholisi. Qishloq xo’jaligini rivojlanishi. Xulosa. Kirish

3.Qishloq xo’jaligini rivojlanishi.
XIX asrning birinchi yarmida AQSh iqtisodiyotida asosiy tarmoq bo'lib qishloq xojaligi hisoblanar edi.
Ushbu tarmoqni rivojlantirish omillari: G'arbni mustamlakaga aylantirish, qullar mehnatidan foydalanish, rayonlarni ixtisoslashuvi.
Shimoli-G'arbda jo'xori yetishtirish rivojlandi. Undan tashqari ekstensiv chorvachilik rivojlandi.
Ushbu hududni o'zlashtirilishi bug'doy yetishtirilishini keng tarqalishiga olib keldi. Indiana, Illinoys, Viskonsin shtatlari asosiy bug'doy yetishtiruvchi hududlarga aylandi.
Shimoli-sharqdagi shtatlar intensiv qishloq xo’jaligiga ixtisoslashib sanoat markazlarini xom ashyo bilan ta’minlardi.
Janub va janubi-g'arbdagi yangi hududlar paxtachilikka ixtiso slashib AQSh jahonda yirik paxta yetishtiruvchiga aylandi.
1791 y.da jahonda paxta yetishtirishda AQSh 0,4 % ulushga ega bolgan bo'lsa, 1860 y.da 66%gacha o'sdi.
AQSH iqtisodiy taraqqiyoti. Mustaqillik yillarida AQSHda sanoat tez sur'atlar bilan rivojlandi. XIX asming 30- yillarida ~ AQSHda sanoat inqilobi boshlandi. XIX asr ortalarigacha AQSH, asosan, qishloq xojalik mamlakati edi. Mamlakat shimolidagi qishloq xojaligida kapitalistik munosabatlar tez rivojlandi. Uning asosini fermer xojaligi tashkil etdi. Fermerlik qishloq xojaligida kapitalizm rivojlanishining «amerikacha yo'li» deb atalgan. Fermerlar feodal ekspluatatsiyasidan xoli bolgan. Ular pomeshchiklarga qaram dehqonlarga nisbatan koproq tovar sotish va sotib olish imkoniyatiga ega edilar. Amerikacha yo'1 AQSH iqtisodiyotining tez rivojlanishiga yordam berdi.
Plantatsiya xojaligi.AQSHda xojalik yuritishning ikki tizimi uzoq vaqt davom etib keldi. Fermerlar xojaligi rivojlangan shimoliy shtatlarda qulchilik XIX asrning boshlaridayoq bekor qilindi. Janubiy shtatlarda esa qulchilikka asoslanuvchi plantatsiya xojaligi hukmronlik qilardi. Janubning tabiiy sharoitlari paxta yetishtirish uchun qulay edi. Buyuk Britaniya va AQSHning ozidagi sanoat ozgarishi munosabati bilan paxtaga talab tobora ortib borgan. Buyuk Britaniya fabrikalari AQSHdan paxta xarid qilishni kopaytirib borganlari sari qullarni ekspluatatsiya qilish kuchaydi. Bu zulm shafqatsizligi jihatidan krepostnoylikning eng ayanchli shakllaridan ham dahshatli edi.

https://uz-wikipedia-org.turbopages.org/uz.wikipedia.org

Xulosa
AQSh XX asr boshlarida Xitoyga ekspansiya qilishni kuchaytirib yubordi. Biroq, boshqa davlatlar Xitoyni oz ta'sir doiralariga taqsimlab olganlari sababli AQSh uchun oz tovarlarini shu «ta'sir doiralari»ga olib kirishga, songra ozining tanho hukmronligini ornatishga imkon beradigan doktrina topish zarur bolib qoldi. 1899- yil sentabrda AQSh davlat kotibi Xey Angliya, Germaniya, Rossiya, Yaponiya, Fransiya va Italiyaga ayni bir mazmunda nota (Xey doktrinasi) yubordi. Bunda «Ochiq eshiklar va teng imkoniyatlar» doktrinasi oz ifodasini topdi.
AQSh Xitoydagi mavjud «ta'sir doiralari»ni tan olishdan voz kechmadi, lekin Amerika tovarlari uchun shu «ta'sir doiralar»ni ochiq qilib qoyishni, ya'ni savdo-sotiq erkinligini va «teng imkoniyatlar» siyosatini saqlab qolishni talab qildi. Unga kora biror-bir davlat Xitoyda savdo qilish uchun hech qanday imtiyoz olmasligi zarur edi. AQSh bu imtiyozlarni Amerika kapitalining Xitoyga suqulib kirishiga va Osiyoda ozining cheksiz hukmronligini ornatish rejalari amalga oshirilishiga gov deb hisoblardi.
Prezident V. Vilson tashqi siyosatda ozining yaqin otmishdoshlari qatori AQShning dunyoda eng qudratli ta'siiga ega bolishi uchun kurashdi. Chunonchi, u bunday deb yozgan edi: «Yangi davr arafasida turibmiz. Bu davrda biz amerikaliklar dunyoni boshqarishimiz kerak».
Ha, tez orada shunday boldi, ham. Birinchi jahon urushi AQSh maqsadlarining royobga chiqishiga imkon yaratdi.
Boykot (ingli/cha) —siyosiy va iqtisodiy kurashning bir shakli. Ayrim shaxs, tashkilot, korxona, davlatlararo munosabatlaming toliq yoki qisman toxtatilishi. Biror davlat yoki korxona mahsulotini sotib olishdan voz kechish.
Doktrina (lotincha, ta'limot) —siyosiy rahbarlik tamoyili.
Rezervatsiya (lotincha, saqlayman) — biror davlatda tub joy aholining omon qolgan qismini zorlab joylashtirish uchun ajratilgan hudud.
Segregatsiya (lotincha, bolish) — ayrim davlatlarda aholini majburan irqiy guruhlarga bolish.


https://uz.denemetr.com/docs/769/index-315087-1.html