2, 13- 15 savollarda tushunarsizliklar bor ustozdan so’rash. 1-kazus

Talaba tomonidan keltirilgan misol va unga nisbatan o‘qituvchining bergan javobiga munosabatingizni bildiring va javobingizni asoslang.

Javob

Агарда "манба" терминини умумтарқалган аҳамиятидан келиб чиқиб ўрганадиган бўлсак, унда ҳуқуқ доирасида уни ҳуқуқни яратувчи куч сифатида тушуниш мумкин. Бундай кучга авваламбор давлат ҳокимияти эга бўлиб, у жамият талабларига ва ижтимоий муносабаларнинг ривожланишига эътиборини қаратувчи ва тегишли ҳуқуқий карорларни қабул қилувчи бўлиб юзага чиқади.

Ҳуқуқнинг ушбу манбалари билан бир каторда давлатнинг ҳуқуқий қарорларини ўзида мужассамлаштирувчи, унинг иродасини ифода этувчи шаклларини ҳам тан олиш даркор бўлади. Чунки ҳуқуқ шакллари ѐрдамида давлат ўзининг ажралмас характери ва белгиларини эгаллайди (умум- мажбурийлик, умумтаниқлилик ва х.).

Одатда назарияда парламент ҳуқуқининг иккита манбаи хақида тўхталади:

 норматив ҳуқуқий акт;

 Норматив шартнома

 ҳуқуқий одат.
Норматив ҳуқуқий акт - бу ваколатли давлат органларининг ҳуқуқ ижодкорлиги фаолияти акти бўлиб, унинг асосида ҳуқуқ нормалари ўрнатилади, ўзгартирилади ѐки бекор қилинади.

Норматив ҳуқуқий актнинг куйидаги белгиларини ажратиб кўрсатиш мумкин:

 норматив акт белгиланган тартибда ваколатли давлат органи томонидан ишлаб чиқилади;

 норматив акт давлат ҳокимиятининг характерига эга;

 норматив акт давлатнинг мажбурлов кучи орқали қўриқланади;

 норматив акт юридик кучга эга бўлиб, реал харакат қилиш хусусиятига, юридик оқибатларни келтириб чиқариш қобилиятига эга;

 норматив акт ҳужжат сифатида расмийлаштириб, белгиланган шакл ва реквизитларга эга.

17-kazus

Parlament huquqi” darsligining muallifi A. P. Lyubimov nufuzli olimlarning fikrlariga asoslanib parlament qonunini konstitutsiyaviy huquqning bir tarmog‘i sifatida belgilaydi. “Rossiyada parlament huquqi va parlament tartib-taomillari” darsligi muallifi A.V.Bezrukov ham bu fikrni qo‘llab-quvvatladi va ko‘plab tadqiqotchilar parlamentarizm muammolarini konstitutsiyaviy huquq doirasida ko‘rib chiqishini ta’kidladi? Shu bilan birga, u parlament huquqi konstitutsiyaviy huquqning bir tarmog‘i sifatida uning tavsifiga zid bo‘lmagan huquqning ancha shakllangan va jadal rivojlanayotgan tarmog‘i sifatida qaralishi mumkinligini ta’kidladi. Milliy tadqiqotchi E.X.Xalilov parlament qonunchiligini konstitutsiyaviy qonundan ajratishni ma’qullaydi va u huquqning alohida sohasi ekanligini ta’kidlaydi.