2 -modul. Kuch transformatorlari va avtotransformatorlar. 2- mavzu: kuch transformatorlari va avtotransformatorlar

K
tr 

 
2
1
2
1
W
W
U
U

 

 U
2 

 U
1

W
2

W
1
(4) 
Ifodadan koʻrinib turibdiki, choʻlgʻamlar sonini oʻzgartirish orqali transformator 
chiqishlaridagi kuchlanishni oʻzgartirish mumkin ekan. 
Transformator choʻlgʻamlari qoʻshimcha shoxobchalar bilan taminlangan boʻlib, ularning 
yordamida choʻlgʻamlarning sonini oʻzgartirish orqali transformatsiya koeffitsienti oʻzgartiriladi. 
7.3-rasm. Tokni chegaralovchi qarshilikli RPN qurilmasini 
sxemasi. 
Transformatorlarning kuchlanishini rostlash ikki xil 
usulda amalga oshirilishi mumkin: 
1.
Uygʻotishsiz qayta ulash (
UqU
(PBV). 
2.
Yuklama ostida rostlash (
YuOR
(RPN). 
Birinchi usul bilan transformatorlarning kuchlanishi 
yilning malum bir paytidagina (odatda bir yilda ikki marta) 

---

mavsumiy rostlanadi. Bunda transformator tarmoqdan uzilib kuchlanish 

2,5 - 5% chegaralarda 
katta pogʻonalarda rostlanadi. SHuning uchun bu rostlash usulini qoʻpol rostlash ham deb 
aytiladi. 
Ikkinchi usul bilan kuchlanish transformatorni tarmoqdan uzmagan holda maxsus qayta 
ulagichlar yordamida 

10 - 16% chegaralarida rostlanadi. Bunda kuchlanish kichik pogʻonalarda 
(0,15%) rostlanadi. 
SHuning uchun bu rostlash usulini tekis rostlash deb ham aytiladi. Bu usulda kuchlanish 
rostlanganda elektr yoyi hosil boʻlganligi uchun, ularda maxsus yoy soʻndiruvchi kameralar 
qoʻllaniladi va qayta ulash qurilmasi transformatorning yuqori kuchlanish tarafiga bajariladi, 
chunki bu yerda tokning qiymati past kuchlanish tarafiga qaraganda kichikroq boʻladi. 
7.4-rasm. Avtotransformatorda kuchlanishni 
rostlash sxemasi (bitta faza koʻsatilgan):