2 -mavzu: O`zbekiston insoniyat sivilizatsiyasinining qadimgi o`choqlaridan biri



Download 43,03 Kb.
bet2/6
Sana04.02.2022
Hajmi43,03 Kb.
#428432
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
2 -mavzu O`zbekiston insoniyat sivilizatsiyasinining qadimgi o`-fayllar.org




Shunday qilib bronza davrida kishilik jamiyati madaniy taraqqiyotida katta o`zgarishlar sodir bo`ladi. Paleolit zamonida vujudga kelgan.urug`chilik tuzumi bronza davrida ham davom etgan. Ammo bu davrda ona urug`i (matriarxatning) mavqei yo`qolib bordi.




Metal eritish va xo`jalikning rivojlanishi natijasida jamiyatda erkaklar mehnat va mavqei birinchi darajali ahamiyatga ega bo`ladi. Bundan shunday xulosa chiqarish mumkinki, ona urug`i tuzumi o`rnini ota urug`i (patriarxat) tuzumi egallaydi.




Ota urug`i tuzumining rivojlanib borishi va ishlab chiqaruvchi kuchlarning o`sishi ayrim oilalarning boylik orttirishlari uchun shart-sharoitlar yaratib berdi. Shunday qilib, so`ngi bronza va ilk temir davriga kelib Markaziy Osiyo dastlab mulkiy tabaqalanish, keyin esa ijtimoiy tabaqalinish jarayonlari ro`y berdi.




Temir davri. Birinchi ming yilikda temir davri boshlangan. Temir qishloq xo`jaligi va xunarmandchilikda revolyutsion rol o`ynadi. Endi temir yirik maydonlarda ishlash uchun imkon yaratdi; u xunarmandga shunday o`tkir va mustaxkam ish quroli bo`ldiki, unga shu paytgacha mavjud materiallarning birortasi qarshi turolmas edi.




Inson uchun atrof-muhitga moslashishdan, uni o`ziga moslashtirishga o`ta boshladi. Yirik sug`orish inshootlari qurildi. 1 kilometrgacha bo`lgan kanallar qazildi. Mavjud maydonlardan unumli foydalanish kishilarni markazlashish uchun imkon yaratdi. Farg`ona, Zarafshon, Chirchiq vodiylarida, Xorazm, Baqtriya, Surxondaryo va Qashqadaryo vohalarida yirik aholi pukntlari vujudga keldi. Xunarmandlik takomillashib, metallni qayta ishlash takomillashdi, qo`l tegirmon (yorg`uchoq) paydo bo`ldi, devorlarga ganchdan ishlov berila boshladi, paxsa va guvaladan imoratlar qurila boshladi. Uylar qurilishidagi turli-tumanliklar (yerto`la, guvala, yog`och paxsa) ibtidoiy jamoa tuzumi buzila borib uning o`rnini sinfiy jamiyat egallay boshlagnidan dalolat beradi. Dastlabki, shahar, davlatlar vujudga kela boshladi. (Chust, Dalvarzin, Ashqoltepa, Elaton va Samarqand, Buxoro, Qashqadaryo viloyatlaridagi shaharlar.)




Download 43,03 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish