2- ma’ruza: Modellar, model turlari va ulardan foydalanish. Reja

Jarayon	Differensial tenglamasi	Ob`yekt xususiyati
Umumlashgan koordinata
H(chiqish)	X(kirish)
Ilgarilanma xarakat		– massa	Chiziqli tezlik v	Kuch p
Aylanma xarakat		– inersiya momenti	Burchak tezlik ω	Moment M
Xajmning suyoqliq bilan to’ldirish		F – sath yuzasi	H–balandlik	Q – suyuqlik sarfi
Qizdirish		c – ssiqlik sig’imi	θ – xarakat	Qt – issilik miqdori
Namlash (yoki quritish)		m0 – mutloq quruq modda massasi	w – Nisbiy namlik	W–Vaqt birligida kelib turuvchi namlik massasi

Analitik usulda ob’yektni tadqiq etishda energetik yoki material balans asosida amalga oshiriladi.
Asosiy saqlanish qonunlarining matematik ifodasi quyidagicha material balans uchun.

Bu yerda: m – obyekt sath yuzasi 5 m², balandligi 4m. Ob’yektga keluvchi suv chiqaruvchi suvdan 0,001 m³/s tezlikka katta bo’lsa ob’yekt modelini quring.
Nazorat savollari
1. Model nima va uning qanday turlari mavjud?
2. Grafik modelo deb nimaga aytiladi va unga misol keltiring?
3. Matematik model bilan fizik modelning bir-biridan farqi?
4. Modelning strukturaviy ko’rinishiga qanday o’tiladi?
5. Matematik modelni qurishda qanday usullardan foydalaniladi?
6. Oddiy boshqarish ob`yektlarini ifodalovchi qanday differensial tenglamalar mavjud?