2- kurs III semestr

Gemoglobinni Sali metodi bo'yicha aniqlash

Gemoglobin konsentrasiyasini aniqlash. Gemoglobinsianid usuli-qonda gemoglobinni aniqlashning unifisirlangan usudi sifatida qabul etilgan.
Sali gemometri (GS-3) yordamida gemoglobinni aniqlashdan faqat fotoedektrokolorimetr, gemoglobinometr yoki spektrofotometr bo’lmagan taqdirdagina foydadaniladi (so’nggi vaqtda gemoglobinni aniqlash uchun GF-3 asbobidan foydatanilmoqda, aniqlash asbobga berilgan ko’rsatmaga binoan amalga oshiriladi).
Sali usuli. Qon gemoglobini 0,1 n. xlorid kislotasining eritmasi ta'sirida qo’ng’ir rangli gematin xloridiga aylanadi, rangning to’qlik darajasini standart - andoza bilan solishtiriladi.
Aniqlash tartibi. Plastinka chuqurchasiga olingai qon tomchisiga toza va quruq gemometr kapillyarining uchi quyiladi. Asta-sekinlik bilan va uzluksiz ravishda rezinati ballon yordamida qon kapillyarning dumaloq belgisiga (0,02 ml) qadar so’rib olinadi. Kapillyardagi qon miqdori uning uchiga paxta yoki filtr qog’oz tegizish bilan idora etiladi.
Kapillyar uchini qondan tozalab, undagi qonni graduirlangan (o’lcham belgilari ko’rsatilgan) probirkadagi 0,01 n. xlorovodorod kislota eritmasining sathida tiniq bo’lguncha 2-3 marta chayib olgach UNI chiqarib, qolgan qismi ham puflab xaydab chiqariladi. Qonni xlorovodorod kislotasi bilan tezda chayqatib aralashtiriladi.
Eritrotsitlarning gemolizi va gematin xloridining xosil bo’lishi tufayli avval suyuqlik qo’ng’ir rangga kiradi, so’ng tiniqlashadi. Gemometrdan olingan shkalali (gramm - foizda graduirlangan) probirkani aralashtirish tugagach 5 daqiqadan so’ng ikki standartga ega bo’lgan Sali gemometriga (o’rtasidagi maxsus joyga) qo’yiladi. 5 daqiqadan so’ng tekshirilayotgan suyuklikka oz-ozdan, sinchkovlik bilan shisha tayoqcha yordamida (undan oquvchi suyuqlik qayta tushirilishi lozim) aralashtirilib, distillangan suv qo’shib boriladi. Suyuklik rangi standart rangga yaqinlashib borgan sari suvni ehtiyotkorlik bilan tomchilab quyish kerak. Suyultirishni standart rangi bilan bir xil bo’lganda to’xtatiladi.
Sali gemometrini ko’z to’g’risida ushlab turib, yoruqlikka qaratib suyuqlik rangi standart rangi bilan solishtiriladi. Suyuqlikning pastki meniski shkalaning qaysi bo’limiga to’g’ri kelishiga qarab raqam aniqlanadi. Shkala bo’limining qiymati 0,2 g % ga teng. Analiz blankida gemoglobin miqdorini 1 litrda gramm hisobida ifodalanadi, buning uchun olingan raqamni 10 ga ko’paytiriladi.
Gemoglobinni aniqlash tugagach, probirka va kapillyarni distillangan suv bilan yuviladi va gemometrni o’z qutisiga solib qo’yiladi.