1Mavzu: Reanimatsiya va intensiv terapiya haqida tushuncha. Terminal holatlar. Elementar ópka – yurak reanimatsiyası

Nazorat savollari

• 
  Travmatik shok nima?
  

• 
  Travmatik shok sabablari.
  

• 
  Travmatik shokning nechta bosqichi bor?
  

• 
  Travmatik shokning belgilari.
  

• 
  Travmatik shokning nechta darajalari bor?
  

• 
  Travmatik shokda birinchi yordam qanday ko‘rsatiladi?
  
• 
  

№ 5 Mavzu:Коmа holatlarida reanimatsiya va intensiv terapiya

Koma – markaziy asab sistemasi faoliyatining tormozlanishi bo‘lib, barcha analizatorlar funksiyasining buzilishi bilan xarak­ terlanadi. Koma grekcha so‘z bo‘lib, «qattiq uyquga ketish», degan ma’noni anglatadi.

Komaning kelib chiqishida gipoksiya yotadi. Gipoksiya natijasida miyada qon va suyuqliklar aylanishi buziladi, miya shishi oqibatida paydo bo‘lgan zaharli moddalar neyronlarni o‘ldiradi, markazlarni ishdan chiqaradi.

Koma paydo bo‘lishiga ko‘ra quyidagi turlarga bo‘linadi:

–– nevrologik koma – jarohat, yallig‘lanish, o‘sma, insult sababli markaziy asab sistemasining zararlanishi tufayli kelib chiqadigan koma;

–– endokrinologik кота – ichki sekretsiya bezlarining yetishmasligi­ yoki funksiyasining oshishi tufayli paydo bo‘ladigan komalar;

• 
  toksik кота – ekzogen va endogen zaharlanish tufayli pay-do bo‘ladigan komalar;
  

• 
  gipoksik komalar – gaz almashinuvining buzilishi va gipoksiya tufayli paydo bo‘ladigan komalar.
  

Komaning quyidagi darajalari mavjud:


1- daraja – bemor bo‘shashgan, savollarga qiyinchilik bilan javob beradi, atrofdagilarga nisbatan befarq, nutqi buzilgan. Bemor uyqu holatida bo‘lib, nafas olishi qisman tezlashgan, arterial qon bosim ko‘tarilgan bo‘ladi.


2-daraja – bemor sopor holatida bo‘lib, hushsiz, savollarga qiyinchilik bilan javob beradi, so‘zlarni cho‘zib, zo‘rg‘a gapiradi. Nafas olishi tezlashgan, taxikardiya, arterial qon bosim birmuncha pasaygan yoki me’yorda bo‘ladi. Reflekslar saqlangan, lekin sust bo‘ladi.
3-daraja (og‘ir yoki chuqur koma) – bemor hushsiz, reflekslari so‘ngan, qorachiqlar kengaygan. Terisi kulrang, akrosianoz. Nafas olishi tez va yuzaki, aritmiya, arterial qon bosimi tushib ketgan. Ixtiyorsiz defekatsiya va siydik ajralishi kuzatiladi.


4- daraja (terminal holat) – bemor hushsiz, reflekslar yo‘q, nafas olish patologik (Kussmaul va Cheyn-Stoks ko‘rinishida), arterial qon bosim aniqlanmaydi, yurak faoliyati to‘xtaydi. Bu davrda bemorni komadan chiqarib bo‘lmaydi.