1Mavzu: Reanimatsiya va intensiv terapiya haqida tushuncha. Terminal holatlar. Elementar ópka – yurak reanimatsiyası

Klinikasi. Diabet ketoatsidozning rivojlanishida ikkita: koma oldi va diabetik koma bosqichlari mavjud.

Koma oldi holatida bemorda behollik, uyqu bosish, bosh og‘rig‘i, ishtahaning pasayishi, kuchli chanqash, ko‘ngil aynish, ich ketish, til qurishi, og‘izdan atseton hidi kelishi, qonda qand va keton tanachalarining ko‘payishi (13 mg % ko‘p) siydikda oqsil, glukozalar, silindrlar paydo bo‘lishi kuzatiladi, bu holatlarda agar o‘z vaqtida, yetarli darajada davolash tadbirlari ko‘rsatilmasa, darhol diabetik koma bosqichiga o‘tishi mumkin. Bunday paytda bemor hushsiz, puls tez va yumshoq uradi. Arterial qon bosim pasayadi, harorati (35–36°C) tushib ketadi. Ko‘z olmalari yumshoq, nafas olish yuzaki, ba’zan qorin devori taranglashgan va o‘tkir qorin simptomlariga o‘xshaydi. Qonda yuqori leykotsitoz paydo bo‘ladi. Diabetik yoki giperglikemik komaning oqibati koma holatining davom etishi muddatiga va gemodinamikaning buzilishi darajasiga bog‘liqdir.

Davolash:

• 
  Koma holatida bemorning boshi yon tomonga burilgan holatda yotqiziladi va shifokor chaqiriladi.
  

• 
  Glukometr yordamida qand miqdori aniqlanadi. Siydikdagi qand va atseton miqlori aniqlanadi.
  

• 
  Oksigenoterapiya o‘tkaziladi.
  

Shifokor ko‘rsatmasiga binoan tez ta’sir qiluvchi oddiy in-sulin 50–100 ТВ vena ichiga fiziologik eritmada yuboriladi. Keyinchalik kichik dozalar rejimida insulin yuborish davom ettiriladi. Har soatda bemorga 10–15 ТВ yoki har ikki soatda 20–30 ТВ oddiy insulin teri osti yoki vena ichiga fiziologik erit-mada tomchilab yuboriladi.

• 
  Har soatda barmoqdan qon olib qondagi qand miqdori aniqlab turiladi.
  

• 
  Bemor qusganda yordam ko‘rsatiladi.
  

• 
  Shifokor ko‘rsatmasiga binoan:
  

• 
  natriy xlor 0,9% – 500 ml vena ichiga tomchilab yuboriladi;
  

• 
  natriy gidrokarbonat 4% – 400 ml vena ichiga tomchilab yuboriladi;
  

• 
  askorbin kislota 5% – 5 ml vena ichiga fiziologik eritmada yuboriladi;
  

• 
  karboksilaza 100 mg fiziologik eritmada venaga yuboriladi.
  

11. Arterial qon bosim, puls har 10–15 daqiqada o‘lchab turiladi.

12. Arterial qon bosim pasayganda: –– kordiamin 2 ml teri ostiga;

–– mezaton 1% 1 ml yuboriladi.

Bemor koma holatidan chiqqandan keyin shifokor ko‘rsatmasiga binoan, uzoq ta’sir qiluvchi insulin: Aktrafan, Pratafan, Mikstard, Humulin, Ultralong bilan davolash shifokor nazorati ostida davom ettiriladi. Komadan keyin insulin teri ostiga shifokor tayinlagan dozada inyeksiya qilinadi.

Reanimatsiya tadbirlari gemodinamik o‘zgarishlarmi va yurak-tomir faoliyatini saqlashga qaratilgan bo‘lishi kerak. Bemorning hushi tiklangandan 3–4 soat keyin asta-sekin umumiy ovqatlanish tartibiga o‘tkaziladi.