1–мавзу. “Бухгалтерия ҳисоби назарияси” фанининг предмети ва методи

Бухгалтерия ҳисобининг предмети – корхонани хўжалик маблағлари ва уларни ташкил топиш манбаларини, уларни хўжалик жараёнлари натижасида ўзгариб боришларини ёппасига, узлуксиз, қонун-қоидаларга асосан ҳужжатларда тўлиқ, аниқ, тўғри акс эттириб боришдир.

• Бухгалтерия ҳисобининг услуб(метод)лари

Т/р	Усуллар	Услублар таърифи
	Ҳужжатлаштириш	Бухгалтерия ҳисобининг объектлари устидан ёппасига ва узлуксиз кузатишни амалга ошириш имконини берадиган дастлабки акс эттириш
	Инвентаризация	Корхона маблағини текшириб, рўйхатга олиш ва олинган маълумотларни ҳисоб маълумотлари билан солиштириш
	Баҳолаш	Хўжалик маблағлари, мажбуриятлар ва хўжалик жараёнларини пул ўлчов бирлигида акс эттириш
	Калькуляция	Яратилган маҳсулот (иш ва хизмат)лар бирлиги таннархини аниқлаш
	Счётлар тизими	Маблағлар таркиби ва жойлаштирилиши, уларнинг манбалари бўйича акс эттириш, иқтисодий гуруҳлаш ва тезкор назорат қилиш
	Иккиёқлама ёзув	Ҳар бир хўжалик муомаласининг суммаси икки маротаба: бир счёт дебети ва айни вақтда ўзаро боғлиқ бошқа счётнинг кредитида акс эттириш
	Бухгалтерия баланси	Муайян санага корхонанинг мол-мулки ва уларнинг манбалари тўғрисидаги ахборотни иқтисодий гуруҳлаштириш ҳамда пул баҳосида умумлаштириш
	Ҳисобот	Молиявий-хўжалик фаолиятини тавсифлайдиган умумлаштирилган кўрсаткичлар тизимини ўзида мужассамлаштиради

“Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида”ги қонуннинг 6-моддасига биноан бухгалтерия ҳисобининг асосий қоидалари қуйидагилардир:

• - бухгалтерия ҳисобини иккиёқлама ёзув усули юритиш;
• – узлуксизлик;
• – хўжалик операциялари, активлар ва пассивларни пулда баҳоланиши;
• – аниқлик;
• – ҳисоблаш;
• – олдиндан кўра билиш (эҳтиёткорлик);
• – мазмуннинг шаклдан устунлиги;
• – кўрсаткичларнинг қиёсланувчанлиги;
• – молиявий ҳисоботнинг бетарафлиги;
• – ҳисобот даври даромадлари ва харажатларининг мувофиқлиги;
• – активлар ва мажбуриятларнинг ҳақиқий баҳоланиши.