1–jadvalda bank risklarini boshqarish jarayonining vazifalarini belgilovchi to‘rtta asosiy bosqichi ko‘rsatilgan

Foiz riski 
Valyuta riski 
Misol uchun, bank tomonidan horijiy valyutadagi 
kreditlar berilganda, ichki bozorda milliy valyuta 
qiymatining oshishi kredit qiymatining 
pasayishiga olib keladi. 
Misol uchun, bank tomonidan kompaniya 
aksiyalari sotib olinganda, ushbu aksiya 
qiymatlarining fond birjalarida pasayishi bankka 
zarar keltiradi; 
Aksiyador riski 
Misol uchun, bank tomonidan qimmatbaho 
metall (oltin) sotib olinganda, tovar birjalaridagi 
oltin narxining pasayishi bankka zarar keltiradi. 
 
Tovar riski 

 
30 


 
Ichki bo‘hton va firibgarlik, ya’ni dillerlar tomonidan bank holati buyicha 
noto‘g‘ri  ma’lumotlarning  berilishi,  xodimlar  tomonidan  amalga  oshirilgan 
o‘g‘irliklar, xodimlarga berilgan pora evaziga kredit hujjatlarini sohtalashtirish va 
boshqalar; 

 
Tashqi bo‘xton va firibgarlik, ya’ni xujjatlarni o‘g‘irlash va soxtalashtirish, 
kompyuter  aloqalariga  ruxsatsiz  kirish,  kredit  olish  uchun  noto‘g‘ri  ma’lumotlar 
taqdim etish; 

 
Mijozlar,  xizmatlar  va  biznes  yuritish  standartlariga  oid  ma’lumotlardan 
ruxsatsiz  foydalanish,  jinoiy  faoliyatdan  olingan  daromadlarni  legallashtirish  va 
xisobvaraqlardan foydalangan holda firibgarlik; 

 
Moddiy  aktivlarga  zarar  etkazish,  ya’ni  qo‘poruvchilik,  terrorizm,  er 
qimirlashi va boshqa tabiiy ofatlar; 

 
Ishdagi,  axborot  va  aloka  tizimidagi  xatolik  va  uzilishlar,  ya’ni 
texnikaning  ishlamay  qolishi,  telekommunikatsiya  muammolari  va  dasturdagi 
uzilishlar; 

 
Xujjatlarni  rasmiylashtirish,  operatsiyalar  o‘tkazish  va  jarayonlarni 
boshqarish,  ya’ni  ma’lumotlarni  kiritishdagi  hatoliklar,  xuquqiy  xujjatlarning 
etishmasligi, kredit ta’minotiga tegishli hatoliklar va boshqalar.  
Operatsion  risklar  bilan  ishlash  usullari  va  darajasi  turli  banklarda  risk  darajasi  va  turi,  bank 
operatsiyalarining  hajmi  va  turiga  bog‘liq  ravishda  turlicha  bo‘ladi.  Ammo  Bazel-II  talablarida 
kapitalga  nisbatan  talabni  aniqlashda  operatsion  risklarni  o‘lchashning  3  ta  usuli:  baza 
ko‘rsatkichlari  asosida  yondashuv,  standartlashgan  yondashuv,  rivojlantirilgan  yondashuvni 
keltiradi.