19-tema. Pasterellozni laboratoriya diagnostikası. Shınıǵıwdıń maqseti

Stilistik kórsetpeler
O'qituvchi: patmaterial alıw hám laboratoriyaǵa jiberiw qoidasini túsintiredi. Tekseriw usılların aytıp ótedi. Qozǵawtıwshining morfologiyalıq, kultural qásiyetlerin túsintiredi. Isleltiledigen biopreparatlar menen tanıstıradı.
Student: patmateriallardan, kulturadan surtpe tayarlab, Gramusılında bo'yab, mikroskopda kórinisin jazıp aladı. Salmonellalarning kultural qásiyetlerin — GPA, GPB, Endo, Ploskirev, vismut-sulfit agarda ósken kulturalarda úyrenip, jazıp aladı. Patmaterialdan azıq ortalıqlarǵa ekadi. Monoreseptorli salmonellozli «O» hám «H» sarısuwlar menen, tamshılı AR ni buyım aynashalarida qóyadı.
Salmonelloz barlıq túrdegi jas haywanlardıń septik formasında kórinetuǵın bolatuǵın, ótkir ótetuǵın juqpalı kesellik. Qozǵawtıwshilari Salmonella áwladına kiredi. Bakteriyalardı birinshi bolıp Salmon (1885), úyrengeni ushın onıń húrmetine atı berilgen. Baspaqlar 3—4 hápteden 4 aylıqkacha bolǵan jasda kesellenedi. Qozǵawtıwshısı. S enteritidis (dublin) hám S. typhimurium lar. Kesellik ısıtpa hám kúshli ish ketiw menen keshedi (úlken jasdaǵıları salmonella tasıwshı esaplanıp, kesellik klinikalıq belgilersiz o’tedi). Cho'chqalar 4 aylıqqasha jasda kesellenedi, qozǵawtıwshısı S. choleraesuis, S. typhimurium. Qoy hámme jasında kesellenedi, ana qoyda salmonellozli homila taslaw kuzatiladi. Qozǵawtıwshısı S. abortus ovis. Taylar kóbinese ana qornida zálellenedi, biyeler nátiyjede homila taslaydı. Olarda kesellikti S. abortus equi qo'zg'aydi. Qus salmonellozi shójeler hayotining birinshi kúnleri hám háptelerinde jalpı keselleniw hám ólimi menen kórinetuǵın boladı. Tawıq homilasi hám úlken jasdaǵı parrandeler de kesellenedi. Qozǵawtıwshısı S.pullorum (S.gallinarum).
Patologikalıq material. Jańa ólgen haywan óligi yamasa jilik suyegi, bawır bolekchesi ot qaltası menen, búyrek, talaq, júrek, sharbı limfa túyinleri; kesel haywannan — tezagi; homila taslaǵan hayvonlardan — taslanǵan homila yamasa asqazanı hám parenximatoz shólkemleri, plasentasi ajıratılǵan qarjıları alınadı.
1. Mikroskopiya. Patmateriallardan tayarlanǵan tamǵalı surtmeler, ajıratılǵan qozǵawtıwshı kulturasidan tayarlanǵan surtpelar Gram usılında bo'yaladi. Mikroskopda kórinisi: salmonellalar grammanfiy, tayaqchasimon, 2—4 mkm shamadaǵı bakteriya. Spora hám kapsula payda etmeydi, birden, geyde ekinen jaylashadi. S.pullorum den tısqarı, barlıǵı jıldam (peritrixlar bolıp tabıladı). Jıldam kultura bolsa ortalıqtıń pútkil qalıńlıǵı boyınsha ósedi hám ol da ortalıq júzinde perde payda etedi.