18-amaliy mashg‘ulot avtomobil transportida yo‘lovchilarni tashishni tashkil etishni o‘rganish

 
Yo‘lovchilarni shaharlararo va xalqaro yo‘nalishlarda tashish. 
Yo‘lovchi avtotransport vositasida yurish uchun chiptalarni: 
a) joriy kungi reyslarga - shaharlararo (xalqaro) yo‘nalishlarning boshlang‘ich 
manzillaridagi kassalardan avtobus jo‘naydigan kunda; 
b) oraliq manzillardagi kassalardan - avtobusda bo‘sh o‘rinlar mavjudligi 
to‘g‘risida ma’lumot olingan vaqtdan boshlab; 
v) kassadan chiptalar sotish tashkil etilmagan to‘xtab o‘tish manzilida avtobus 
jo‘nagungacha unga chiqish vaktida - haydovchidan; 
g) oldindan chipta sotish kassalaridan (boshlang‘ich va oxirgi manzillarda, 
shuningdek transport-ekspeditorlik va boshqa manfaatdor tashkilotlar tomonidan 
tashkil etilgan manzillarda) oldindan chipta sotish jo‘nash kuni arafasida to‘xtatilgan 
holda, avtotransport vositasi jo‘nashidan 10 sutka oldin sotib olish huquqiga egadir. 
Boshlang‘ich va oraliq manzillardagi kassalarda joriy kungi qatnovlarga 
chiptalar sotish avtobus jo‘nashidan 5 minut oldin to‘xtatiladi. 
Yo‘lovchilarni transportga chiqarish va undan tushirish fakat to‘xtab o‘tish 
manzillarida amalga oshirilishi mumkin. Yo‘nalishda «talabga ko‘ra» to‘xtash 

---

joylari mavjud bo‘lganda yo‘lovchi haydovchiga avtotransport vositasini to‘xtatish 
zarurligi to‘g‘risida oldindan ma’lum qilishi kerak. 
Maktabgacha yoshdagi bolali yo‘lovchilar, homilador ayollar, nogironlar va 
keksa fuqarolar uchun avtobus salonida, uning yo‘lovchi sig‘imiga karab, 6 ta 
oldingi joylar ajratiladi. Ushbu joylarni egallagan boshqa yo‘lovchilar ularni mazkur 
shaxslar uchun bo‘shatishlari kerak. 
Haydovchi avtobusni to‘xtash joyidan faqat eshiklarni yopgan holda, 
yo‘lovchilar to‘liq tushirib va chiqarib bo‘lingandan so‘ng yurgizishi, bekatlarni 
aniq va to‘g‘ri e’lon qilishi, qatnov yo‘nalishi o‘zgargan taqdirda esa bu to‘g‘rida 
har kaysi bekatda e’lon qilishi shart. Avtobus salonini avtobusning muayyan turi 
uchun belgilangan umumiy sig‘imidan ortikcha to‘ldirishga yo‘l qo‘yilmaydi. 
SHaharlararo yo‘nalishlarda tashishda avtotransport vositasidagi yo‘lovchilar 
soni o‘rindiqlar sonidan oshmasligi kerak. 
Avtotransport vositasi haydovchisi qatnov jadvalida nazarda tutilgan 
avtovokzallar (avtostansiyalar)dagi nazorat shoxobchalarida va avtokassalarda 
yoxud oxirgi manzillarda chiptalarni hisobga olish varaqasida kelish va ketish vakti, 
shuningdek sotilgan chiptalar soni to‘g‘risida belgi qo‘ydirishi shart. 
SHaharlararo yo‘nalishlarda tashishda avtotransport vositasidagi yo‘lovchilar 
soni o‘rindiklar sonidan oshmasligi kerak. 
Avtotransport vositasi haydovchisi qatnov jadvalida nazarda tutilgan 
avtovokzallar (avtostansiyalar)dagi nazorat shoxobchalarida va avtokassalarda 
yoxud oxirgi manzillarda chiptalarni hisobga olish varaqasida kelish va ketish vakti, 
shuningdek sotilgan chiptalar soni to‘g‘risida belgi qo‘ydirishi shart. 
Tashish avtovokzallar (avtostansiyalar) orqali amalga oshirilganda tashuvchi 
quyidagilarga majbur: 
avtobuslarni ularning jo‘nashidan kechi bilan 20 daqiqa oldin avtovokzal 
(avtostansiya)ga chiqarish;
navbatchi nozimga haydovchilarning avtobusni boshqarish huqukiga 
guvohnomani, yo‘l va chiptalarni hisobga olish varaqalarini, qatnov jadvalini va 
yo‘nalish sxemasini ko‘rsatish;
ishda foydalaniladigan avtotransport vositasiga litsenziya (litsenziya 
kartochkasi) mavjud bo‘lishini ta’minlash.
Avtovokzal (avtostansiya)ning navbatchi nozimi haydovchi hujjatlarini 
tegishlicha tekshirgandan keyin: 
quyidagi ko‘rsatmalarni beradi: 
kassirlarga - transport vositasiga chiptalar sotish;
diktorga - yo‘lovchilarga zarur axborotlarni xabar qilish; 
supacha bo‘yicha navbatchilarga - yo‘lovchilarni chiqarish uchun joylarni 
tayyorlash;
SHuningdek, navbatchi nozim maxsus katnov yo‘nalishi, jo‘natilayotgan 
yo‘lovchilar soni va katnovga chiptalar sotishdan jami tushum summasini ko‘rsatgan 
holda daftarda haydovchi(lar) va avtotransport vositasi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni 
ro‘yxatdan o‘tkazishi shart.