18 amaliy ish stanokda va parmalash mashinalarida parmalash

Eslatma. Parmalashga kirishishdan avval mexanizatsiyalashgan asboblar bilan ishlashga doir quyidagi xavfsizlik texnikasi qoidalarini esga oling.

1. Yengil tipdagi elektr mashinalar bilan 8 mm.gacha teshik parmalash.	1.Engil tipdagi ochiq dastali parma-lagich o’ng qo’lga olinadi. Parma uchi kern o’yig’iga o’rnatiladi va ko’rsatkich barmoq, bilan tepkiga bosilib, yuritgich ishga tushiriladi. Parmalagich dastasiga bosilib, me-tallda teshik parmalanadi. Bu jarayonda parma o’qi parmalanayotgan tekislikka nisbatan perpendikulyar holatda bo’lishiga qarab turiladi.Ish vaqtida elektr yuritgichni bir joydan ikkinchi joyga ko’chirish uchun uni to’xtatish lozim bo’ladi. Ish tugayotganida parmaning surilishi kamay-tiriladi. Parmalagichni tarmoqdan uzmasdan, parma teshikdan chiqariladi, so’ngra tepki qo’yib yuborilib, yuritgich to’xtatiladi. Parmalagich elektr (yoki havo) tarmog’idan uziladi
2.O’rtacha tipdagi parmalagichda 15 mm.gacha teshik parmalash.	2.O’rtacha tipdagi berk dastali parma­lagich dastasidan o’ng qo’l bilan, korpusidan chap qo’l bilan ushlanadi, parma uchi kern o’yig’iga o’rnatilgach, tepkiga o’ng qo’lning bosh barmog’i bilan bosilib, yuritgich ishga tushi­riladi. Teshikni parmalashda navbatma-navbat ishlash va dam olishga hamda sovitish uchun parmalagichni to’xta­tishga to’g’ri keladi. Parmalagichga ikki qo’l bilan bosiladi, parmaning zagotovkadan chiqish chog’ida mashinaga yengilroq bosiladi.
Teshiklarni parmalash mashinalari yordamida qo’lda parmalash
1.Diametri 10 mm. gacha bo’lgan teshik - larni tartarak bilan parmalash.	1 .Tartarakning ishga yaroqli ekan-ligini bilish uchun: to’sqichli gildirak, gayka, markazlar, lo’kidon va tutqich—skobalar ko’zdan kechiriladi; SHpindel (2 ) konusi va parma(1)ning konussimon orqa uchi artiladi; parma (1) belgilangan teshik mar­kaziga taqaladi; tutqich (9) bir uchi bilan zagotovkaga qo’yiladi: ikkinchi uchi tartarak yuzasiga nisbatan qat’iy vertikal vaziyatda turadigan qilib markazga (5) tiraladi (o’rnatishda gayka (4) burab to’g’rilanadi); o’ng qo’l bilan dasta (7) to’sqich g’ildirakning burilish burchagiga aylantirilib, tartarak shpindeli parma bilan birga buriladi.
2. Kichik diametrli teshikni qo’l parma bilan parmalash.	2. Kichik diametrli teshikni parmalashda: parma dastasi (5)ning yurishi tekshi riladi;tirgakning (4) yaxshi mahkam- langanligiga ishonch hosil qilinadi; podshipniklarda moy bor yo’qligi ko’zdan kechiriladi (zarurat bulsa, moylanadi); chizmada ko’rsatilgan ma’lumotlar bilan sinchiklab tanishiladi; zagotovka chizmaga ko’ra rejalanadi, markazlar, aylanalar va belgi- chiziqlarga kern urib chiqiladi; chizmaga muvofiq berilgan diametrda parma tanlanadi.