17-mavzu: Tijorat banklarining operatsiyalari. Reja

Respublikamizda amalga oshirilgan investitsiyalar hajmi, mlrd. AQSH dollarida

Ko’rsatkichlar	2012 yil	2013 yil	2014 yil	2015 yil	2016 yil	2016 yil foizda
						2012 yilga	2015 yilga
Investitsiyalar jami	11,7	13,0	14,6	15,1	16,6	141,9	109,9
Shundan chet el investitsiyalari	2,5	3,0	3,0	3,3	3,7	148,0	112,1

Jadval ma’lumotlariga ko’ra sarflanayotgan investitsiyalarning hajmi yildan – yilga oshib borgan va 2016 yilda 2012 yilga nisbatan 141,9 foizga oshgan, shu davrda chet el investitsiyalarining hajmi 148 foizga oshgan.

3-jadval
2016 yilda amalga oshirilgan investitsiyalarning tegishli manbalar bo’yicha salmog’i, %

T/r	Mablag’lar manbalari nomi	Manbalar ulushi , %
1	Davlat budjeti	4,5
2	Davlat maqsadli jamg’armalari	4,7
3	Korxona va aholi mablag’lari	53,3
4	Xorijiy investitsiya	21,9
5	Bank kreditlari va boshqa qarz vositalari	10,3
6	Tiklanish va taraqqiyot jamg’armasi mablag’lari	4,7
7	Bolalar sportini rivojlantirish jamg’armasi	0,6
Jami		100

Jadval ma’lumotlariga ko’ra 2016 yilda investitsiyalarning 53,3 foizi korxona va aholi mablag’lariga, 21,9 foizi xorijiy investitsiyaga, 10,3 foizi bank kreditlari va boshqa qarzlariga va boshqa manbalarga 14,5 foizi to’g’ri keladi.
2016 yilda investitsiyaga mo'ljallangan mablag'lar sarfida uy-joy qurilish 22,3 foizni, tog'- kon qazish sanoati 17,6 foizni, qayta ishlash sanoati 14,0 foizni, yuk tashish va saqlash 10,5 foizni, qishloq, o'rmon va baliqchilik xo'jaligi 3,1 foizni, barcha boshqa sohalar 32,5 foizni tashkil etadi.
Yuqorida ta'kidlanganidek banklar investitsion faoliyatining asosiy qismini qimmatli qog'ozlar tashkil etib bunda bank turli emitentlardan qimmatli qog'ozlarni sotib oladi, ayrim hollarda ularni chiqarishda ishtirok etadi va bankning qimmatli qog'ozlar portfelini vujudga keltiradi. Bank tomonidan qimmatli qog'ozlarni keyinchalik qayta sotish yoki kapitalni uzoq muddatga qo'yish yo'li bilan foyda olishdan iborat.
Banklar tizimida investitsiya siyosati - tijorat banklari faoliyatining bir yo'nalishi bo'lib, u ma'lum xatar darajasiga asoslangan bankning qimmatli qog'ozlar bilan aktiv operatsiyalarini o'z ichiga oladi va bank faoliyatining daromadliligi va likvidliligini ta'minlashga qaratilgan bo'ladi.
Investitsiya faoloyatining tamoyillari va qimmatli qog'ozlarga mablag'larni qo'yishni asosiy omillari - daromadlilik, likvidlik va xatar orasidagi bog'likdan kelib chiqqan holda xar bir tijorat banki o'z investitsion siyosatini amalga oshiradi. Bu o'z navbatida bankning investitsiya siyosatida bank tomonidan ma'lum darajadagi investitsiya siyosatida bank tomonidan ma'lum darajadagi investitsiya xatariga borishni bildiradi va tijorat banklarining investitsiya siyosatiga tegishli choralar ishlab chiqish zarurligini anglatadi