17 мавзу Қўшимча маърузалар (мустақил тайёрланишда ёрдам учун)

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• 16 расм. Сабзининг кулранг чириш касаллигининг белгилари (қўзғатувчи Botrytis cinerea).

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• 17 расм. Сабзида кулранг чириш касаллигини қўзғатувчи Botrytis cinerea замбуруғининг телеоморфасининг халтача ва аскоспоралари.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ КУЛРАНГ ЧИРИШИ
• Замбуруғ ўсимлик қолдиқларида ва склероцийлари ёрдамида илдизмеваларда 20 ойгача, ҳамда омборхоналарда сақланади. Омборхоналарда қўзғатувчи конидиялари ёрдамида тарқалади. Физиологик кучсиз сабзи кулранг чириш билан кучлироқ зарарланади. Касаллик билан курашда фомозга қарши тавсия қилинган чоралар қўлланилади.
• Сабзида кулранг чириш Ўзбекистонда ҳам омборхоналарда анча кенг тарқалганлиги аниқланган.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ
• РИЗОКТОНИОЗ ҚИЗИЛ ЧИРИШИ

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ РИЗОКТОНИОЗ ҚИЗИЛ ЧИРИШИ
• Касалликни Rhizoctonia violacea замбуруғи қўзғатади. Қўзғатувчининг белгилари “Лавлаги касалликлари” бўлимида келтирилган. Касаллик дунёнинг барча мамлакатларида тарқалган, аммо Ўзбекистонда қайд этилмаган. Сабзидан ташқари лавлаги, пиёз ва бошқа кўп экин ва бегона ўтлар (қайлюғун, олабўта, юлдузўт, газанда ўт ва б.қ.) зарарланади.
• Далада зарарланган илдизмевалар устида кулранг-қўрғошин рангли доғлар пайдо бўлади, улар секин-аста қизғиш тус ва ботиқ шакл олади, олдин рангсиз, сўнгра бинафша тусли, қалин, кийгизсимон моғор қатлами билан қопланади, устида кўп, майда, тўқ-бинафша склероцийлар ривожланади, илдизмевалар қуриб, кичрайиб қолади (18 расм), баъзан чириб кетади. Зарарланган ўсимликларнинг барглари сарғаяди, сўлади ва қурийди. Ҳаво ҳарорати 20-30оС ва нисбий намлиги юқори бўлса, ризоктониоз тез тарқалади, 10оС дан паст ҳароратда ривожланмайди.