17 мавзу Қўшимча маърузалар (мустақил тайёрланишда ёрдам учун)

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ
• ОҚ ЧИРИШ
• (СКЛЕРОТИНИОЗ)
• КАСАЛЛИГИ

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ ОҚ ЧИРИШИ
• Касалликни Sclerotinia sclerotiorum аскомицет замбуруғи қўзғатади. Дунёда барча мамлакатларда, жумладан Ўзбекистонда ҳам тарқалган. Сабзидан ташқари карам, бодринг, ловия, полиз экинларини, камроқ даражада помидор ва бошқа экинларни зарарлайди. Илдизмевалар ўсув даврининг охирида далада, сўнгра кавлаб олиш, қоплаш, ташиш ва омборхоналарга жойлаш пайтларида зарарланади. Аммо далада фаол ўсаётган сабзининг илдизмевасида касаллик одатда учрамайди ёки кучсиз даражада ривожланади.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ ОҚ ЧИРИШИ
• Қўзғатувчининг белгилари. Зарарланган ўсимлик тўқималарида ҳосил бўлган моғор қатлами замбуруғнинг мицелийсидан иборат. Кейинроқ моғор устида ялтироқ сув томчилари пайдо бўлади, моғор ичида ва устида олдин оқ, сўнгра қора тус олувчи, аммо ички қисмлари оқ рангини сақловчи, шар, ясси ярим шар ёки бошқа шаклдаги, диаметри 0,5-2 мм дан 1-3 см гача, ёки нотўғри шаклли, ўлчами 2-4х0,3-1 см келадиган, склероцийлар ривожланади. Уларнинг шакли ва ўлчами зарарланган ўсимлик тури ва ҳарорат, намлик билан боғлиқ ва ўта ўзгарувчан.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ ОҚ ЧИРИШИ
• Склероцийлар тиним давридан сўнг, омборхоналарда мицелий, далада апотеций ҳосил қилиб ўсади. Ҳар бир склероцийдан битта ёки бир нечта апотеций ўсиб чиқади. Апотецийлар диаметри 0,4-2 см, оч-қўнғир тусли, воронка шаклли, оёқчаларининг узунлиги 2-5 (10) см. Халтачалар тескари-тўқмоқ ёки цилиндр шаклли, ўлчами 130-135х8-10 мкм. Аскоспоралар 1 қаторга жойлашган, эллипсоид шаклли, рангсиз, ўлчами 9-15х4-6,5 мкм.