17 мавзу Қўшимча маърузалар (мустақил тайёрланишда ёрдам учун)

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ ОҚ ЧИРИШИ
• Оқ чиришнинг тез тарқалиши, кучли ривожланиши ва ҳосилга асосий зарари одатда сабзи омборхонага қўйилгандан 1-2 ой кейин кузатилади. Илдизмеваларнинг тўқималари юмшайди, аммо ранги ўзгармайди; усти шилимшиқланади, фақат мицелийдан иборат бўлган оқ, пўк, пахтасимон моғор билан қопланади (13-15 расмлар). Мицелий зарарланган сабзидан ёнидагиларига ўтади ва уларни ҳам зарарлайди. Вақт ўтиши билан мицелий орасида ўлчами 1-3 см гача етадиган, қора, қаттиқ склероцийлар ҳосил бўлади ва мицелий устида ялтироқ тусли суюқлик томчилари пайдо бўлади.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• 13 расм. Сабзининг оқ чириш касаллигининг мевадаги белгилари (қўзғатувчи Sclerotinia sclerotiorum).

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• 14 расм. Сабзининг оқ чириш касаллигини қўзғатувчи Sclerotinia sclerotiorum замбуруғи помидор пояси ичида ҳосил қилган склероцийлари

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• 15 расм. Сабзида оқ чириш касаллигини қўзғатувчи Sclerotinia sclerotiorum замбуруғининг склероцийлари ўсиши ва апотецийлар ҳосил бўлиши.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ ОҚ ЧИРИШИ
• Склероцийлар тупроқда ва омборхоналарда тўпланади. Қишлаган склероцийлар ўсади ва халтачалар пайдо қилади. Халтачалардан аскоспоралар ҳавога зарб билан отилади, сабзига тушиб, ўсади ва уни зарарлайди. Омборхоналарда склероцийлар ўсганда мицелий ҳосил қилади ва контакт усули билан илдизмеваларни зарарлайди.

Қишлоқ хўжалик фитопатологияси Сабзавот экинларининг касалликлари

• САБЗИНИНГ ОҚ ЧИРИШИ
• Уруғлик учун далага экилган зарарланган илдизмевалар ёки улардан ўсиб чиққан ўсимликлар тезда чириб кетади. Физиологик кучсиз (совуқ таъсирида бўлган, механик жароҳатланган ва керагидан ортиқча азот ўғити бўлган тупроқда етиштирилган) сабзи оқ чириш билан кучлироқ зарарланади. Замбуруғ сабзида ривожланиши учун минимал ҳарорат 0оС атрофида, оптимал ҳарорат эса 17-20оС.