16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

22
Июнь
17
RIVOJLANGAN DAVLATLARDA BIOLOGIK TA’LIMNING O‘ZIGA XOS 
JIHATLARI
Ro‘ziboyeva Saidaxon
Norin tumanidagi 14-sonli
ixtisoslashtirilgan Davlat
umumta’lim maktab-internati
biologiya fani o‘qituvchisi
Telefon: [phone]
Annotatasiya:. Ushbu. maqolada. rivojlangan. xorijiy. davlatlarda. biologik. ta’limning. o‘ziga.
xos.jihatlari.haqida.ma’lumot.berilgan.
Kalit so‘zlar: Common. Entrance. Examination. (CEE),. IQ,. boshlang‘ich. ma’lumot,. o‘rta.
ma’lumot,. oliy. ma’lumot,. biologik. ta’lim,. bilim. va. tajriba,. PISA,. bolalik,. o‘smirlik,. majburiy.
ta’lim.
Buyuk. Britaniya. maktab. biologik. ta’limining. o‘ziga. xos. jihatlari.. Buyuk. Britaniyada. 5.
yoshdan. 16. yoshgacha. ta’lim. olish. majburiy. hisoblanadi..Ammo,. chet. ellik. oila. farzandlari. 7.
yoshdan.maktabga.qabul.qilinadi..
Britaniya. maktablarining. asosiy. vazifalaridan. biri. ijodiy,. o‘ziga. ishongan,. mustaqil. insonni.
tarbiyalashdir..O‘quvchilar.ta’limning.maxsus.umumiy.tsiklini.o‘tib.bo‘lgach,.imtihon.(Common.
Entrance. Examination). topshirishadi.. Imtihondan. muvaffaqiyatli. o‘tish. yuqori. maktabga.
o‘tishning.majburiy.sharti.sanaladi..Majburiy.ta’limdan.so‘ng.16.yoshli.o‘smirlar.ish.boshlashlari.
yoki.universitetga.o‘qishga.kirish.uchun.o‘qishni.davom.ettirishlari.mumkin.
Maktabda. biologik. ta’limning. maqsadi. o‘quvchilar. biologiya. fanidan. egallagan. bilim,.
malakalarini.maktab.ta’limining.oxirgi.bosqichida.namoyish.eta.olishidir..Barcha.fanlardan.o‘quv.
maqsadlari. ortib. boruvchi. qiyinlik. darajasi. bilan. ifodalanadi.. Buyuk. Britaniya. biologik. ta’lim.
tizimida.o‘qitish.natijasining.muhim.jihatlaridan.biri.fanni.o‘zlashtirganlik.darajasi.sanaladi..Bu.
o‘quvchilarning. fanni. nafaqat. o‘qish. jarayonida,. balki. biologiya. kursini. tugatganlaridan. so‘ng.
ham.ilmiy.tadqiqotlarni.o‘tkazishda.tadqiqot.metodlarini.to‘g‘ri.tanlash.muhimligini.anglaydilar..
O‘quvchilar maktab davrida o‘z o‘quv tadqiqotlarining kuzatish natijalari yuzasidan hisobot 
tayyorlaydilar,.maktab.biologiya.kursidan.o‘rin.olgan.biologik.hodisalarning.dalillariga.tanqidiy.
fikr. bildiradilar,. mazkur. dalillarga. qo‘shimcha. dalillarni. mustaqil. topish. imkonini. beradigan.
usullarni. tushuntirishga. harakat. qiladilar.. Shuningdek,. Buyuk. Britaniyada. biologiya. kursini.
o‘qitishda. interfaol. o‘qitish. shakllari. va. metodlardan. foydalaniladi.. Zoologiya. va. botanikadan.
laboratoriya. ishlarini. o‘tkazishda. kompyuter. texnologiyalari. qo‘llaniladi,. chunki. tajribalar.
o‘tkazishda.tirik.preparatlardan.foydalanish.qonun.tomonidan.ta’qiqlangan.
Finlyandiyada.biologik.ta’lim..15.yoshli.maktab.o‘quvchilarining.tabiiy.fanlardan.savodxonligini.
o‘rganuvchi.PISA.xalqaro.dasturining.2012-yilgi.natijalariga.ko‘ra,.Finlyandiya.Xitoy,.Singapur,.
Yaponiyadan.keyin.4-o‘rinni.egallagan.
Finlyandiya Konstitutsiyasida mamlakatning har bir fuqarosi 7 yoshdan 
17.yoshgacha.majburiy.ta’lim.olishi.belgilangan.
Fin.ta’limining.asosiy.jihatlari:.o‘rta.maktabda.tabaqalashtirilgan.sinflarning.ta’qiqlanganligi:.
teng. yoshdagi. barcha. o‘quvchilarga. fanlar. bir. xil. o‘qitiladi,. ixtisoslashtirilgan,. maxsus. sinflar.
yo‘q,.individual.yondashuv.(Finlyandiyada.har.uchta.o‘quvchining.bittasi.alohida.fanlardan.u.yoki.
bu.shaklda.maxsus.yordam.oladi)..Bu.esa.kuchli.va.kuchsiz.o‘quvchilar.o‘rtasidagi.tafovutlarni.
qisqartirishga. imkon. beradi.. o‘qitishning. umumiy. maqsadi. –. jamiyatning. ma’naviy. javobgar.
a’zosini. shakllantirish.. Kundalik. hayotda. zarur. bo‘lgan. bilim,. ko‘nikmalarga. alohida. e’tibor.
qaratiladi..Ta’limning.milliy.maqsadlarini.va.har.bir.fanni.o‘qitishga.ajratilgan.soatlarni.hukumat.
belgilab. beradi.. Barcha. pedagoglar. yagona. milliy. dasturni. amalga. oshiradilar..Ammo. o‘qitish.
metodlari,.usullari,.vositalari,.o‘quv.qo‘llanmalarini.tanlashda.ularga.chegara.qo‘yilmagan.

---

71