|
10
Июнь
17
тартибларга. бўйсуниш,. қоидали. ўйинлар. шартларини. сўзсиз. бажариши,. катталарнинг.
топширган. вазифаларини. чидам. ва. қунт. билан. адо. этиш. каби. ҳолатлар. боқча. ёшидаги.
болаларда.диққатнинг.ихтиёрий.турини.ривожлантира.бошлайди.Боқча.ёшидаги.болалар
-
да.ихтиёрий.диққатни.ривожлантиришда.ўйиннинг.роли.жуда.каттадир.Чунки.хар.турли.
ўйинлар. вақтида. болалар. диққатларини. бир. жойга. тўплаб,. ўз. ташаббуслари. билан. ма
-
лум.мақсадларни.илгари.сурадилар.Ўйинни.қандай.қоидалар.асосида.ўйналишини.ўзлари.
мустақил.равишда.танлаб.оладилар.Ўйиннинг.қоидасидан.четга.чиқиб.кетмаслик.учун.ўз.
харакатларини. ўйин. қоидаларига. мослаштиришга. ва. ўйинда. қатнашувчи. ўртоқларининг.
кузатиб.боришга.тиришадилар..Ана.шундай.ўйинларда.ихтёрсиз.диққат.билан.бирга.их
-
тиёрий.диққат.хам.актив.иштирок.этади..Бинобарин.,.болаларнинг.ўйин.фаолияти.уларда.
ихтиёрий.диққатнинг.ривожлана.бошлаши.учун.шароит.яратиб.беради..Бироқ.шуни.айтиш.
керакки,. ихтиёрий. диққат. ирода. билан. боғлиқ. бўлгани. туфайли. кўпинча. боқча. ёшидаги.
болалар. диққатнинг. бу. турини. ўзлари. мустақил. равишда. ташкил. қилишга. ўргатишлари.
керак.
Боқча. ёшидаги. болаларда. диққатнинг. айрим. хусусиятлари. хам. анчагина. ривожла
-
на. бошлайди.Даставвал. диққатнинг. кучи. ва. барқарорлиги. юксала. бошлайди.. Буни. биз.
боқча.ёшидаги.болаларнинг.бир.иш.устида.узоқ.вақт.давомида.ўтира.олишларидан.баъзи.
ўйинларини.зерикмай.соатлаб.ўйнай.олишларидан.таълимий.машғулотларда.чидам.билан.
ўтира. олишларидан. кўришимиз. мумкин.. Шу. нарсага. ҳам. эьтибор. бериш. керакки,. боқча.
ёшидаги.болалар.диққатининг.ривожланиши.фақат.боқчадаги.шароитгагина.боғлиқ.бўлмай,.
балки.кўп.жиҳатдан.оиладаги.шароитга.ҳам.боғлиқдир..Шунинг.учун.боқча.болаларининг.
диққатлари.бир.текисда,.яьни.ҳамма.болаларда.бир.хил.даражада.ривожланган.бўлмайди.
Айрим.болалар.оилада.тегишли.назорат.остида.бўлмасликлари.ёки.ҳаддан.ташқари.эрка.
қилиб,. талтайтириб. юборилганликлари. туфайли. ўзларининг. хатти-ҳаракатларини,. хулқ-
атворларини. бироз. тартибга. сололмайдилар.Бундай. болалар. ҳамма. нарсаларга. рухсатсиз.
тегаверадиган,. бир. жойда. тиниб-тинчиб. ўтира. олмайдиган,. тартибга. чақириб. гап. гапи
-
рилганда. гап. у. қулоғидан. кириб,. бу. қулоғидан. чиқиб. кетадиган. бўладилар.Бундай. бола
-
ларда. диққат. жуда. беқарор. бўлгани. учун. улар. ҳеч. бир. нарса. устида. қунт. билан. машғул.
бўла.олмайдилар.Диққатларини.ташкил.эта.олмасликлари,.яьни.маьлум.муддат.давомида.
бир.нарсага.йўналтира.олмасликлари.туфайли.ҳатто.таьлимий.машғулотларда.ҳам.инти
-
зомни. бузадилар. ва. машғулотни. ўтказишга. халақит. берадилар.Ана. шунинг. учун. тарби
-
ячилар. бундай. болалрга. нисбатан. индивидуал. муносабатда. бўлиб. (ҳар. хил. маьсулиятли.
топшириқлар.бериш.орқали.),.уларда.диққатнинг.кучини.ҳамда.барқарорлик.хусусиятини.
тарбиялаб.боришлари.лозим.
Боқча. ёшидаги. болаларнинг. диққатлари. кўпинча. уларнинг. қизиқишлари. ҳамда.
ҳиссиётлари.билан.боғлиқ.бўлгани.учун.асосан.бир.нарсага.қаратилган.бўлади..Ана.шу
-
нинг.учун.боқча.ёшидаги.болаларда.диққатнинг.бўлинувчанлик.хусусиятининг.заифлиги.
ва. кўламининг. торлиги. сабабли. улар. айрим. нарсаларни. қайта. –. қайта. идрок. қилиб. эс
-
ларида.олиб.қолишга.интиладилар.масалан.боқча.ёшидаги.болалар,.одатда,.бир.ҳикояни.
қайта.–.қайта.эшитаверадилар..Бунинг.сабаби.шундаки,.болалар.диққатларининг.кўлами.
ҳикоянинг.сюжетини.ва.ҳикояда.қатнашувчи.одамлар.ёки.ҳайвонларни.онгига.бирданига.
сиғдира.олмайди.ана.шу.сабабли.улар.ҳикояни.қайта.–.қайта.айттириб.ўзлаштириб.олади
-
лар..Шундай.қилиб.боланинг.боқча.ёшидаги.даврида.асосан.иҳтиёрсиз.диққат.хукумрон.
бўлиб,.иҳтиёрий.диққат.эндигина.юзага.кела.бошлайди.ҳамда.диққатнинг.асосий.хусуси
-
ятлари.хам.эндигина.юксала.бошлайди.Ихтиёрий.диққатнинг.бундан.кейинги.тараққиёти.
ва. диққат. хусусиятларининг. такомиллашиб. бориши. боланинг. мактаб. ёшидаги. даврида.
ўқиш.жараёнида.амалга.ошиб.боради..
Мактабгача.таълим.муассасаси.тарбияланувчиларини.ўқишга.бўлган.қизиқишини.ша
-
киллантиришда.қуйидагиларга.диққатимизни.қаратишимиз.лозимдир.
–. Таълим-тарбия. тизимининг. бугунги. кундаги. асосий. вазифаси. тарбияланувчиларни.
ватанни.севадиган.,.ўз.билим.ва.истедодларига.суянадиган.
Ўзбекистоннинг. қудратли. бўлишига. ўз. ҳиссасини. қўшадиган. ҳар. томонлама.
баркамол,соғлом.авлодни.тарбиялашдан.иборатдир.
.–.Мактабгача.таълим.муассасаларида.таълим.–тарбия.сифатини.янги.босқичга.кўтариш.
мустақил.равишда.режа.тузиш,.сарҳисоб.қилиш.келгусида.амалга.оширилиши.лозим.
–.Бугун.хар.бир.таълим.ўзини.ислох.қилмас.экан,.педагогик.жараёнга.маъсулият.билан.
364
Do'stlaringiz bilan baham: |
