278
10
Июнь
17
ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШДА МИЛЛИЙ ВА
УМУМИНСОНИЙ ҚАДРИЯТЛАРНИНГ ЎРНИ
Aблаев О.О.,
Навоий вилоят касбий таълимни ривожлантириш
ва мувофиқлаштириш бошқармаси, Навоий шаҳар
Annotation:
The article analyzes the national human values
in improving the quality of
education, describes the important role of developing the historical heritage and
continuous
moral.education.of.the.youth.of.uzbekistan.
Калит сўзлар:
миллий.қадриятлар,.умуминсоний.қадриятлар,.узлуксиз.тарбия,.миллий.
маданият,.умуминсоний.маданият.
«Ўзбекистон.Республикаси.демократик.умуминсоний.принципларга.асосланади,.уларга.
кўра. инсон,. унинг. ҳаёти,. эркинлиги,. шаъни,. қадр-қиммати. ва. бошқа. даxлсиз. ҳуқуқлари.
олий. қадрият. ҳисобланади,. демократик. ҳуқуқ. ва. эркинликлар. Конституция. ва. қонунлар.
билан.ҳимоя.қилинади».
Ўзбекистон.Республикаси.Конституциясининг.13-моддаси
Инсон. ташқи. олам. билан. уйғунликка. муҳтож.. Бу. уйғунликка. эса. идеал. маънавий.
муҳитда. эришилади.. Бунда. ҳар. доим. инсон. бирор. идеаллар. ва. меъёрларда. ифодалан
-
ган. ўз. шахсий. тажрибаларига. таянади.. Ушбу. идеаллар. ҳамда. меъёрлар. миллий. ва. уму
-
минсоний. қадриятлар. дейилади.. Қадриятлар. ҳар. доим. инсонларни. меҳр-оқибатга,. ўзаро.
ҳамжиҳатликка. чорловчи,. асрлардан-асрларга. ўтиб. ҳалқ. турмуш. тарзининг. ажралмас.
қисмига.айланган.моддий.ва.маънавий.жараёнларнинг.намуналаридир..Қадрият.бу.-.мил
-
латнинг.ўтмиши,.бугуни.ва.келажагини.белгилаб.берувчи.муҳим.омилдир..Бизга.маълумки.
ҳар.бир.ҳалқнинг.ўзига.xос.қадриятлари.мавжуд.бўлиб,.у.ҳалқнинг.кўзгуси.ҳисобланади..
Миллий. қадриятлар. миллатнинг. тили,. маданияти,. тариxи,. урф-одатлари,. анъаналарини,.
жамики.моддий.ва.маънавий. бойликларини,. иқтисодий,. ижтимоий-сиёсий. ҳаётнинг. бар
-
ча.томонларини.қамраб.олади..Ҳаётимизнинг.барча.жабҳаларида.“қадриятлар”,.“миллий.
ғоя”,. “ўзликни. англаш”,. “миллий. тикланиш”,. “ижтимоий. адолат”,. “миллий. онг”,. “мил
-
лий. ғурур”,. “миллий. ифтиxор”,. “Ватанпарварлик”. каби. атамалар. кўп. фойдаланилиб.
келинмоқда..
Умуминсоний. қадриятлар. мазмуни. жиҳатидан. чуқур. ва. кенг. қамровлидир.. Миллий.
қадриятлар,. умуминсоний. қадриятлар. билан. канчалик. кўп. уйғунлашган. бўлса,. уларнинг.
ривожланишига,. оммалашишига. кенг. имконият. яратади.. Умуминсоний. қадриятлар. биз.
истиқомат. қиладиган. курраи. заминда. яшаётган. барча. миллат. ва. элатларнинг. манфаатла
-
рини. химоя. килади.. Миллий. қадриятлар. айрим. ҳалқ,. миллатлар. ва. элатларнинг. тариxий.
тараққиёти.жараёнида.яратилган.барча.моддий.ва.маънавий.бойликларнинг.йиғиндисидан.
иборат.. Умуминсоний. қадрият. эса. бутун. инсониятга,. жаҳон. ҳалқларига. тегишли. бўлган.
маънавий.бойликлардан.ташкил.топади..Миллий.қадрият,.аввало.тариxий.ҳодиса.эканли
-
ги. билан. ажралиб. туради.. У. бир. кун. ё. бир. йилда. шаклланмасдан,. балки. инсониятнинг.
миллий. маънавий. тариxи,. миллатнинг. маънавий. камол. топиш. жараёни. билан. боғланиб.
кетади..Миллий.қадриятнинг.асосий.белгиси.ва.ўзаги,.миллий.аxлок,.миллий.хис-туйғу,.
миллий. руҳият. каби. масалалар. билан. боғлиқ.. Миллий. қадриятларнинг. кучайиб. бориши.
миллий.xудбинликка,.ўз.миллати.манфаатларини.биринчи.ўринга.кўйиш,.бошқа.миллат
-
лар.ва.ҳалқлар.манфаатларини.хисобга.олмасликка.олиб.келмаслиги.керак.
Бугунги.кунда.дунёнинг.деярли.барча.мамлакатлари.олдида.турган.бирдан.бир.масала.
–. бу. ўсиб. келаётган. авлодга. таълим. ва. тарбия. бериш. масаласидир.. Айнан. шунинг. учун.
ёшлар.онгига.миллий.ва.умуминсоний.қадриятларни.сингдириш,.юксак.маънавиятли,.етук.
инсон.килиб.тарбиялаш.ўта.долзарб.масала.бўлиб.келмоқда..Шу.боисдан.Навоий.асрлари
-
ни.ўқиб.ўрганиш.ёшлар.маънавиятини.шаклланишида,.уларни.миллий.қадриятларимизга.
ҳурмат. руҳида. тарбиялашда. катта. ҳисса. қўшади.. Шу. ўринда. иккитагина. фактни. тилга.
олиш.билан.чекланамиз..Шоирнинг.«Хамса»си—беш.достонига.кирган.«Садди.Исканда
-
рий».ҳамда.«Фарҳод.ва.Ширин».достонларида.эл-юртлар.қардошлиги.ғояси.XV.аср.ўзбек.
халқининг. идеалини. мукаммал. ифода. қилади.. Навоий. Садди. Искандарийга. —. адолатли.
шоҳ. Искандар. қурдирган. деворга. катта. рамзий,. ҳаётий-эстетик. маъно. юклайди.. Бу. де
-
