|
10
Июнь
17
BOLALARDA TEVARAK ATROFGA NISBATAN MUHABBAT TUYG‘USINI
SHAKLLANTIRISHDA ESTETIK TARBIYANING AHAMIYATI
Yakubova Shaxnoza Erkinbayevna
Karimova Nulifar Baltabayevna
Urganch davlat universiteti
“Pedagogika” kafedrasi o‘qituvchilari
Annotatsiya:
Maqolada bolalarning tevarak atrofga bo‘lgan ijobiy munosabatini yaxshilash,
estetik did, farosat, nafosat, go‘zallik tushunchalari izohlangan shu bilan birgalikda, nafosat
tarbiyasining.bola.ruhiyatidagi.muhum.tarbiya.asosi.ekanligi.ko‘rsatilgan..
Kalit so‘zlar:
shaxs, tarbiya, go‘zallik, nafosat, idrok, estetika, badiiy did, kamolot, tabiat,
san’at.
Bolalarni tevarak atrofga, jamiyatimizdagi moddiy va ma’naviy boyliklarni qadrlashga,
qadimiy meroslarimizni asrab - avaylashga, borliqdagi go‘zallikni his qilish, anglash, go‘zallikka
nisbatan.ongli.munosabatni.shakllantirish.bugungi.kunning.dolzarb.masalalaridan.biridir..
Bolalarda go‘zallikni fahmlay va qadrlay olish didini, badiiy madaniyatni tushunish hissini,
o‘z shaxsiy hayotini go‘zallik qonunlari asosida qura olishda aynan nafosat tarbiyasining
(estetik.tarbiya).o‘rni.va.ahamiyati.juda.kattadir..Nafosat.tarbiyasi.–.bolalarni.tabiatga,.san’atga.
umuman ijtimoiy hayot go‘zalliklarini idrok qilishga, to‘g‘ri tushunishga o‘rgatish bilan birga
o‘quvchilarda badiiy didni o‘stirish, go‘zallikkka muhabbat tuyg‘usini uyg‘otish, turmushga
go‘zallik.olib.kirish.qobiliyatini.tarbiyalaydi.va.shakllantiradi..
Bolalarda. go‘zallikni. tushunish,. uni. anglash. birdan. vujudga. kelmaydi.. Go‘zallikni. anglash,.
tushunish dastavval oilada, o‘qish faoliyatida shuningdek atrof – muhit ta’sirida shakllanib,
rivojlanib.boradi..Bolalarda.estetik.tarbiyani.shakllantirish.borasida.eng.avvolo.bolada.hissiyotni.
tarbiyalash. muhimdir.. Disterverg. ta’kidlaydi. “Odamlarda. ma’naviy. go‘zallikni. shakllantirish.
go‘zallik va xunuklikni farqlay olishda ularni hissiyot barqarorligi, sezgi va idrok jarayonlarini
tarbiyalash.muhimdir”.–.deb.ko‘rsatadi..Bolalarda.estetik.dunyoqarashni.shakllantirish.ularning.
aql bilan hissiyotni tarbiyalash ya’nada aniqroq qilib aytganda hissiyot vositasi bilan aqlni
tarbiyalamoq.muhimdir..
Bolalarda estetik ong va madaniyatni shakllantirishda aynan o‘quvchilarning bilish
jarayonlariga,. sensor. tarbiyasiga. ta’sir. o‘tkazmoq. lozim.. Tabiatni. asrashga,. atrof. -. muhitni.
muhofaza qilishga, borliqni sevishga o‘rgatish uchun eng avvalo bolaga tabiat go‘zalliklarini,
tabiatning.insonga.bergan.ne’mat.ehsonini.tushuntirish.lozim..Buning.uchun.albatta.bolani.tabiat.
bilan aloqadorlikda, jonli munosabatda bo‘lishi uchun turli ekskursiya va sayllarni tashkil qilish
lozim..Go‘zallik.haqidagi.tushunchalarni.shakllantirish.orqali.bolada.tevarak.–.atrofga.nisbatan.
ham estetik ong va faollik munosabati shakllanadi, bu munosabatlarning shakllanishida estetik
tarbiya.alohida.rol.o‘ynaydi..
Estetik.tarbiya.barcha.tarbiya.turlarining.asosini.tashkil.qiladi..Qaysi.tarbiya.turiga.murojat.
qilmaylik uning negizida albatta insonni komil shaxs sifatida shakllantirish, mehnatsevarlikka
o‘rgatish, odobli – axloqli bo‘lish, ezgulik yo‘lida harakat qilish, barkamollikka, oliyjanoblikka
intilish. kabi. insonning. go‘zal. fazilatlarini. tarbiyalash. muhimligi. yoritilgan.. shuning. uchun.
ham biz hayotimizning har bir jabhasida, har bir jarayonga o‘zimizni munosabatimizni, estetik
dunyoqarashimizni,.didimizni,.fikrimizni.bildiramiz.va.idrok.qilamiz..
Estetik tarbiya asosida did, his tuyg‘ular va ko‘nikmalar o‘sib borish jarayonida bolaning
o‘zi ham ma’naviy boyib, yuksak did egasi bo‘lib boradi, uning hayoti yanada go‘zal, mazmunli
bo‘ladi..Bularning.hammasi.har.bir.bolada.go‘zallikni.xunuklikdan,.jirkanchlikdan.farq.qila.olish.
qobiliyatini.shakllantiradi,.uni.yanada.rivojlantiradi..Bolalarda.nozik.didni.shakllantirish.lozim.
o‘shandagina u – haqiqiy go‘zallikdan lazzatlana oladi, mehnatda, turmushda, yurish-turishda,
san’at.olamida.nafosatni.idrok.etish.va.yaratishga.ehtiyoj.sezadi.
Nafosat tarbiyasi bugungi kunda shuning uchun ham muhimki, did-farosatlilik mehnatda,
ishlab.chiqarishda,.kundalik.amaliy.faoliyatda.har.bir.inson.uchun.ehtiyojga.aylanib.qolgan..Did.
– farosat har bir insonning xatti-xarakatida, yurish-turishida, kishilarga bo‘lgan munosabatida,
jamiyatdagi.u.yoki.bu.voqealarga.yondashishida.yaqqol.ko‘zga.tashlanadi..shuning.uchun.ham.
kelajak.yosh.avlodga.estetik.ya’ni.go‘zallik.tarbiyasini.singdirishning.ahamiyati.katta..Bunday.
248
Do'stlaringiz bilan baham: |
