16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

Yo‘ldosheva Shaxzoda
Namangan viloyati, Yangiqo‘rg‘on tumani 
50- umumiy o‘rta ta’lim maktabi
ona tili va adabiyoti fani o‘qituvchisi 
tel [phone] 
Annotatsiya
: Ona tili fanining vazifasi o‘quvchining og‘zaki va yozma nutqini o‘stirish, 
grammatik. savodxonligini. shakllantirishdir.. Bu. jarayonlarda. o‘quvchini. fanga. qiziqtirishda.
turli.ta’limiy.o‘yinlardan.foydalanish.maqsadga.muvofiqdir..Maqolada.mana.shunday.interfaol.
metodalar.haqida.ma’lumot.berilgan.
Kalit so‘zlar
:. imloviy. savodxonlik,. didaktik. o‘yinlar,. fonetik,. grammatik,. orfografik.
tushunchalar.
Bugungi kunda jamiyatning jadal rivojlanishi, fan- texnikaning mukammallashishi , amalga 
oshirilayotgan islohotlarning ijobiy natijalari ta’lim tizimida ham kerakli o‘zgarishlar qilish 
kerakligini. ko‘rsatmoqda.. Bugun. davlatimiz. tomonidan. ta’limga. ,. o‘qituvchining. mavqeyini.
mustahkamlashga qaratilgan islohotlar ta’limga yangicha, kreativ yondashadigan kadrlar 
tizimini.shakllantirishni.talab.qilmoqda..Ona.tili.o‘qitish.metodikasida.o‘quvchilarning.savodini.
chiqarish, grammatik tushunchalarni shakllantirish, nutqiy va imloviy savodxonligini oshirishda 
qo‘llanadigan.usullar.ko‘p..fonetik,.leksik,.grammatik,.orfografik.tushunchalar.bolani.tez.zeriktirib.
qo‘yadi..Bu.mavzularni.mustahkamlashda.turli.ta’limiy.metodlardan.foydalanish.esa.zerikish.va.
charchoqqa.barham.beradi..Bolada.fikrlash.jarayoni.tezlashib,.ko‘nikma.va.malakalar.egallanishi.
osonlashadi..Didaktik.o‘yinlar.ba’zi.bolalardagi.odamovilik,.indamaslik,.uyatchanlikni.bartaraf.
etadi.. O‘quvchilar. erkinligi. ortib. ,. dars. samaradorligiga. ta’sir. ko‘rsatadi.O‘yinlarning. o‘ziga.
xosliklaridan biri shuki, sinf jamoasi inoqligi ortadi, o‘quvchilar bir- biriga yordam berishni 
xohlaydi..Ona.tili.fanini.o‘qitishda.ta’limiy.o‘yinlar.mazmuniy.jihatdan.quyidagicha.tasniflanadi:
1..fonetik-grafik.o‘yinlar
2..so‘z.yasalishi.bo‘yicha.o‘yinlar
3.Grammatik.o‘yinlar
4.Orfografik.o‘yinlar
5.Nutq.o‘stirish.tusidagi.o‘yinlar
Ta’limiy. o‘yinlarda. material. tanlashda. o‘qituvchi. bir. necha. jihatlarni. hisobga. olishi. lozim..
Materialda mavzuga oid misol ko‘p bolishi, material o‘quvchi yoshiga munosib tanlanishi, material 
nutq o‘stirish, imlo savodxonligini oshirish imkonini berishi, o‘quvchilar dunyoqarashini o‘stirishi 
va. tarbiyaviy. ahamiyatga. ega. bo‘lishi. lozim.. O‘qituvchi. ta’limiy. o‘yinning. ta’lim. –tarbiyaviy.
maqsadini belgilab , kerakli materialni tayyorlab , o‘yin o‘tkazish tartibini aniq belgilab berishi, 
o‘yinni.o‘zi.boshqarishi.va.xatolarni.tuzatib.turishi.lozim.
“Kim.tezroq?”
Bu.o‘yinni.yozma.shaklda.bajariladi..Doskaga.harflar.yoziladi.va.o‘quvchilar.ulardan.mustaqil.
so‘z.tuzadilar..Bu.o‘yinni.“Qo‘sh.va.qator.undosh”.mavzulariga.ham.qo‘llash.mumkin.
“So‘z top”
Bu.o‘yindan.ma’nodosh.va.zid.ma’noli.so‘zlar.mavzularida.foydalansa.bo‘ladi..Bir.guruh.so‘z.
aytsa.,.ikkinchi.guruh.uning.ziddini.topishi.kerak..Yoki.bir.so‘zning.ma’nodoshlarini.ijobiy.va.
salbiy.bo‘yoqdor.so‘zlarini.navbat.bilan.aytishi.mumkin.
Masalan:.kulmoq,.jilmaymoq,.tabassum.qilmoq.;
Iljaymoq, ishshaymoq, xoxolamoq…
.Ta’limda.faqat.qiziqishga.tayanib.qolish.ham.motivatsiyaning.samarali.bo‘lishini.ta’minlamaydi..
Pedagog o‘z mavzusini chetlab o‘tmagan holda , unga mos ta’limiy o‘yinni tanlay olishi , 
o‘quvchining.saviyasini.hisobga.olgan.holda.interaktiv.metodlarni.tanlashi.zarur.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1..Matnazarova.K..O‘qitishning.faol.metodlari..Boshlang‘ich.ta’lim.,.2009-yil

---

256