16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

10
Июнь
17
BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARGA ONATILI DARSINI O‘RGATISHDA 
“AQL CHARXI” PEDAGOGIK TEXNALOGIYASIDAN FOYDALANISH.
Yadgarova Ziyada Urganch shaxri
24 sonli ixtisoslashtirilgan maktab
Muxabbat Yadgarova Gurlan tumani
18-sonli maktabning boshlang‘ich sinf o‘qituvchilari
Annotatsiya.
Ush bu maqolada o‘quvchilarni bugungi davr talabi nuqtai nazaridan milliy 
istiqlol g‘oyasiga sadoqat ruhida tarbiyalashga asoslangan zamonaviy pedagogik texnologiya 
asosida ishlab chqilgan usullarni maktab ta’limi jarayoniga tadbiq etib, darslarni qiziqarli va 
tushunarli.qilib.o‘tish.ko‘zda.tutilgan.
Kalit so‘zi:
.Yoshlar,.jismoniy,.ma’naviy,.tafakkur,.og‘zaki,.yozma,.vatan.
Mamlakatimizda har tomonlama munosib yoshlarni vatanimiz kelajagi uchun mas’uliyatni o‘z 
zimmasiga olishga qodir bo‘lgan jismoniy va ma’naviy sog‘lom, barkamol avlodni tarbiyalash 
pedagoglar. oldidagi. mas’uliyatli. vazifalardan. biridir”.. zero. shuni. alohida. aytish. mumkinki,.
“Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik 
qoidasi.bo‘lishi.kerak!”..albatta,.bundan.boshlang‘ich.ta’lim.ustozlari.hamda.ona.tili.fani.ham.
mustasno.emas..zero,.ona.tili.fani.o‘quvchilarining.tafakkur.qilish.faoliyatlarini.kengaytirishga,.
ularda.erkin.fikrlay.olish,.o‘zgalar.fikrini.anglash,.o‘z.fikrlarini.og‘zaki.va.yozma.ravishda.ravon.
bayon qila olishga, jamiyat a’zolari bilan erkin muloqotda bo‘la olish ko‘nikma va malakalarini 
rivojlantirishga. xizmat. qiladi.. shu. jihatdan. boshlang‘ich. sinflarda. ona. tili. darslarida. sanoqni.
bildiruvchi so‘zlarni pedagogik texnalogiyalar asosida o‘rgatish mumkin
“Aql charxi”
. usulida. o‘quvchilarning. mantiqiy. fikrlash. qobiliyatlari. rivojlanadi,. nutqi.
ravonlashadi,. tez. va. to‘g‘ri. javob. berish. malakasi. shakllanadi.. Bu. o‘yinda. ikki. yoki. uchta.
o‘quvchidan.iborat.guruhchalar.ishtirok.etadi..Birinchi.o‘quvchi.mavzuga.oid.terminlardan.birini.
aytadi.. ikkinchi. o‘quvchi. birinchi. o‘quvchi. aytgan. termini. qaytaradi. va. bitta. termin. qo‘shib.
aytadi..uchinchi.o‘quvchi.avvalgi.ikkita.termini.qaytaradi.va.bitta.termin.qo‘shib.aytadi..Yana.
birinchi o‘quvchiga navbat keladi, u ham avvalgi uchta termini qaytaradi va o‘zi bitta termin 
qo‘shib.aytadi..Qaysi.o‘quvchi.adashib.ketsa.yoki.aytilgan.terminlarni.qaytarib.aytsa,.o‘yindan.
chiqadi..shu.tariqa.o‘quvchilar.guruhi.davom.etadi..O‘yinni.tashkil.etishda.maqsad.aniq.bo‘lishi.
va.o‘quvchilarning.qaysi.bilim,.ko‘nikma.va.malakalarni.egallashlariga.e’tibor.qaratilishi.muhim..
Masalan: son-so‘z turkumiga tegishli so‘zlarni ayting:
1-o‘quvchi: uch
2-o‘quvchi: uch-to‘rt 
3-o‘quvchi: uch-to‘rt, o‘quvchi 
1-o‘quvchi: uch-to‘rt, o‘quvchi, birlashib 
2-o‘quvchi: uch-to‘rt, o‘quvchi, birlashib, ikkita 
3-o‘quvchi: uch-to‘rt, o‘quvchi, birlashib, ikkita, quyon
1-o‘quvchi:.uch-to‘rt.o‘quvchi.birlashib.ikkita.quyonni.tutishdi..
O‘quvchi. so‘zlarni. ketma-ket. aytishda. xatoga. yo‘l. qo‘ysa,. o‘yindan. chiqadi.. Boshlang‘ich.
sinfda. ta’lim. jarayonida. o‘quvchilarning. o‘qish. motivini. rivojlantirish. katta. ahamiyatga. ega..
Chunki motiv o‘quvchilarni ta’lim jarayoniga qiziqtiradi, darsga faol qatnashishiga, bilimlarni 
puxta.egallasjga.undaydi..interfaol.metodlar.o‘qish.motivini.rivojlantirishga.katta.yordam.beradi..
foydalanilgan.adabiyotlar.
1..Mirziyoev.sH..Tanqidiy.tahlil,.qat’iy.tartib.intizom.va.shaxsiy.javobgarlik.–.har.bir.rahbar.
faoliyatining.kundalik.qoidasi.bo‘lishi.kerak!.//.“Xalq.so‘zi”.2017.yil.№32.
2.. Bobomurodova. a.. Ona. tilidan. tashkil. etiladigan. ta’ilimiy. o‘yinlarning. o‘ziga. xos.
xususiyatlari.va.unga.qo‘yilgan.talablar//.“Xalq.ta’limi”.jurnali,.2009.yil..№.3..92.
3...Qosimova.K..va.boshqalar..Ona.tili.o‘qitish.metodikasi.-T.:.“Noshir”.2009.yil..
4..Gaffarova.T..interfaol.metodlar-ta’lim.samaradorligi..“Boshlang‘ich.ta’lim”.jurnali..2008.
yil..№.6.

---

240