16-multidisciplinary online distance conference on "scientific and practical research in uzbekistan" part-14

10
O‘ZBEKISTONNI TABIATNI MUHOFAZA QILISHDAGI TUTGAN O‘RNI BU 
BO‘YICHA QILINGAN ISHLAR. 
Xaydarova Saida Temirmalikovna
Namangan Viloyati Yangiqo‘rg‘on Tuman 
10 – sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabi Boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi.
Tel:[phone]
Annotatsiya:
 
Bu ilmiy maqolada O‘zbekistonni tabiatni muhofaza qilishdagi tutgan o‘rni 
bu bo‘yicha qilingan ishlar ya’ni O‘zbekistonda Orolbo‘yidagi ekologik inqiroz oqibatlarini 
bartaraf etish bo‘yicha olib borilayotgan sa’y-harakatlar haqida, hamda tabiatni asrash 
bo‘yicha.amalga.oshirilgan.ishlar..
Kalit so‘zlar: 
Orolbo‘yi,.donor,.gepatit,.zotiljam,.gerbitsid,.pestitsid.
O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 2018-yil 25-avgustda 
o‘tkazilgan. “Orolni. qutqarish. xalqaro. jamg‘armasi. ta’sischi. davlatlar. rahbarlari.
majlisida”gi. nutqilarini. quyidagi. so‘zlarni. aytib. o‘tgan. edilar,. shu. o‘rinda. Jahon. banki,.
Osiyo taraqqiyot banki, global ekologik fond va boshqa hamkor tashkilotlar, donor 
davlatlar ko‘magida O‘zbekistonda Orolbo‘yidagi ekologik inqiroz oqibatlarini bartaraf 
etish.bo‘yicha.olib.borilayotgan.sa’y-harakatlar.haqida.qisqacha.to‘xtalib.o‘tish.zarur,.deb.
o‘ylayman..So‘nggi.bir.necha.yil.davomida.O‘zbekiston.Orolbo‘yi.hududida.bir.qator.keng.
ko‘lamli. loyihalarni. amalga. oshirdi.. Orolning. qurib. qolgan. hududida. saksovul. va. boshqa.
sho‘rhoklikka. chidamli. o‘simliklardan. iborat. 350. ming. gektarlik. butazorlar. barpo. etildi..
Bunday.hududlarning.umumiy.maydoni.hozirgi.kunda.700.ming.gektarni.tashkil.etmoqda..
Orol.dengizi.inqirozi.oqibatlarini.yumshatish.va.Orolbo‘yi.hududini.rivojlantirish.bo‘yicha.
2013-2017.yillarga.mo‘ljallangan.kompleks.chora-tadbirlar.dasturi.doirasida.500.tadan.ortiq.
loyiha. amalga. oshirildi.. Ularning. yarmidan. ko‘pi. milliy. loyihalardir.. 2018-2021. yillarda.
Orolbo‘yi. hududini. rivojlantirish. bo‘yicha. Davlat. dasturi. qabul. qilindi.. 2018-yilning. iyun.
oyida.Toshkent.shahrida.Orol.fojiasi.oqibatlarini.yumshatishga.bag‘ishlab.o‘tkazilgan.xalqaro.
konferensiyaning.asosiy.xulosa.va.tavsiyalarini.hisobga.olgan.holda,.bizning.nazarimizda,.
o‘zaro hamkorlik borasida ustuvor ahamiyatga ega bo‘lgan quyidagi yo‘nalishlarni alohida 
ta’kidlab.aytib.o‘tgan.edilar.
O‘zbekistonda.XX.asrda,.ayniqsa,.uning.ikkinchi.yarmida.qishloq.xo‘jaligida.monokultura.
tizimining qo‘llanishi, gerbitsid va pestitsidlarning haddan tashqari ko‘p ishlatilishi, 
mavjud. suv. zaxiralaridan. noto‘g‘ri. foydalanish. oqibatida. atrofmuhit. holatida. katta. salbiy.
o‘zgarishlar. ro‘y. berdi.. Orol. dengizi. deyarli. quridi,. uning. atrofida. cho‘llashish. kuchayib.
ketdi,.yer.osti.suvlari.sho‘rligi.darajasi.oshdi..Inson.salomatligi.uchun.zarur.sharoit.buzildi,.
kamqonlik,. gepatit,. zotiljam. kabi. kasalliklar. ko‘paydi.. Paxta. monokulturasi. taʼsirida.
boshqa. hududlarda. ham. inson. hayoti. uchun. zarur. bo‘lgan. ekologik. vaziyat. yomonlashdi..
O‘zbekiston mustaqillikka erishgach, dastlabki kunlardan boshlab, Tabiatni muhofaza 
qilishga,.respublika.hududini.ekologik.tanazzuldan.muhofaza.qilishga.kirishdi..Tabiatni.va.
uning.komponentlarini.muhofaza.qilish.to‘g‘risida.bir.qancha.qonunlar.qabul.qilindi..Bular.
“Tabiatni muhofaza qilish to‘g‘risida”, “Suv va suvdan foydalanish to‘g‘risida”, “Davlat 
kadastrlari.to‘g‘risida”,.“O‘rmon.to‘g‘risida”.gi.qonunlar.va.boshqalar.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 50, 54, 55 va 100-moddalarida Tabiatni 
muhofaza.qilishq.ga.oid.normalar.bayon.etilgan..Mamlakatimizda.“Tabiatni.muhofaza.qilish.

---

49
10
davlat. qo‘mitasi”. tashkil. qilingan.. Xulosa. qilib. aytadigan. bo‘lsak. biz. tabiatni. asrashimiz.
kerak umuman olganda biz tabiatni asramas ekanmiz, tabiat ham insoniyatni, nafaqat 
insoniyat.balki.butun-bir.borliqni.asray.olmaydi.
Foydalanilgan.adabiyotlar.
1.. 1990;.Nigʻmatov.A.N.,.Oʻzbekiston.Respublikasining.ekologik.huquqi,.T.,.2004;.
2.. Toʻxtayev.L.,.Hamidov.A.,.Ekologiya.asoslari.va.tabiatni.muhofaza.qilish,.T.,.1994;.
3.. https://uzlidep.uz/uz/news-of-uzbekistan

---

50